ست کنترل یا کلید اتوماتیک دیجیتال برای کنترل و مدیریت عملکرد پمپ آب استفاده می‌شود. این ست شامل یک برد الکترونیکی است که قابلیت تنظیم و کنترل پارامترهای مختلفی مانند فشار آب، دما، زمان روشنایی و خاموشی و سایر عملکردهای مرتبط را دارد. با استفاده از آن کاربران می‌توانند پمپ آب را به‌طور اتوماتیک روشن و خاموش کرده، تنظیمات مورد نیاز را انجام دهند و عملکرد پمپ را بهینه کنند. علاوه‌بر این، استفاده از این وسیله به پمپ آب کمک می‌کند تا از صدمات و خرابی‌های ناشی از کارکرد نامناسب و یا فشار زیاد در سیستم جلوگیری کند و عمر مفید پمپ را افزایش دهد.
انواع ست کنترل
در بازار انواع ست‌های کنترل وجود دارند که هر یک از آنها قابلیت‌های مختلفی را برای کنترل پمپ آب ارائه می‌دهند و براساس نیازها و محیط استفاده، انتخاب می‌شوند. این موارد عبارت‌اند از:
- ست ساده: در این مدل فشار آب قابل تنظیم نیست و همه موارد به صورت استاندارد تعریف شده است.
- ست با پیچ تنظیم: در این مدل یک پیچ وجود دارد که کنترل حساسیت اتوماتیک پمپ آب را برعهده دارد. از این نوع برای کنترل پمپ‌های جتی و بشقابی استفاده می‌شود.
- ست با پیچ تنظیم و هیدروتانک: در این مدل علاوه‌بر پیچ یک منبع تحت فشار باد نیز وجود دارد که آب را به طبقات بالا هدایت می‌کند.
اجزای تشکیل دهنده ست کنترل
کلید اتوماتیک پمپ آب یا ست کنترل برای اینکه وظیفه خود را به درستی انجام دهد، معمولاً شامل اجزای زیر است:
- ترمینال‌ها: این اجزا برای اتصال سیم‌ها و کابل‌ها به دستگاه استفاده می‌شود.
- برد الکترونیکی: این برد شامل مدارهای الکترونیکی است که وظیفه کنترل و مدیریت عملکرد پمپ را برعهده دارد.
- منابع تغذیه: این اجزا برای تامین انرژی الکتریکی مورد نیاز برای عملکرد ست استفاده می‌شوند. منابع تغذیه ممکن است شامل باتری، ترانسفورماتور یا منبع تغذیه AC/DC باشد.
- کلیدها و دکمه‌ها: این اجزا برای تنظیم و کنترل پارامترهای مختلف این دستگاه استفاده می‌شوند. مثلاً دکمه روشن/خاموش، کلیدهای تنظیم فشار یا دما.
- نمایشگر: این اجزا برای نمایش اطلاعات مربوط به وضعیت و پارامترهای کلید اتوماتیک استفاده می‌شود. نمایشگر می‌تواند شامل LCD یا LED باشد.
- سنسورها: این اجزا برای اندازه‌گیری و کنترل مقادیر مختلف مانند فشار، دما و سطح آب استفاده می‌شوند.
- رله و قطع‌کننده: این اجزا برای کنترل جریان الکتریکی و روشن و خاموش کردن پمپ آب استفاده می‌شوند.
- پورت‌ها و رابط‌ها: این اجزا برای اتصال دستگاه کنترل به سایر دستگاه‌ها و سیستم‌ها استفاده می‌شوند. مثلاً پورت USB و پورت RS
در جدول زیر، مهمترین اجزای ست کنترل را مشاهده می‌کنید.
| اجزای تشکیل دهنده | توضیحات |
| دیافراگم | دیافراگم به عنوان یکی از اجزای اصلی، جداکننده‌ای بین مایع و بخش‌های الکتریکی دستگاه است. این عنصر مسئولیت ایجاد فشار و کنترل جریان آب را بر عهده دارد. |
| شیر یک طرفه | شیر یک‌طرفه جلوگیری از بازشدن معکوس دیافراگم را انجام می‌دهد. این اجزا به کنترل جریان آب در یک جهت کمک می‌کنند. |
| مانومتر یا فشارسنج | مانومتر یا فشارسنج برای اندازه‌گیری فشار در دیافراگم استفاده می‌شود. این اطلاعات اساسی برای نظارت و کنترل دقیق بر فشار در سیستم پمپ آب هستند. |
| کابل برق | کابل برق اتصال بین دستگاه کنترل و اجزای الکتریکی دیافراگم را فراهم می‌کند. این کابل برق برای انتقال اطلاعات و انرژی الکتریکی ضروری است. |
| بدنه پلاستیکی | بدنه پلاستیکی به عنوان بخشی از ساختار دیافراگم وظیفه حمایت و حفاظت از اجزای داخلی را داراست. همچنین، از ویژگی‌های ضدآب و مقاومت در برابر عوامل خارجی برخوردار است. |
| پیچ تنظیم فشار | پیچ تنظیم فشار به عنوان یک قسمت قابل تنظیم در سیستم دیافراگم وظیفه تنظیم فشار مایع در داخل دیافراگم را داراست. این پیچ تنظیم امکان اعمال فشار دقیق را برای تنظیمات مختلف فراهم می‌کند. |
کاربرد ست کنترل
این ست در سیستم‌های پمپ آب استفاده می‌شود و کاربردهای مختلفی دارد، ازجمله:
- کنترل فشار آب: اتوماتیک پمپ آب می‌تواند فشار آب را در سیستم کنترل کند و پمپ را به‌طور اتوماتیک روشن و خاموش کند. این برای حفظ فشار ثابت در شبکه آبیاری، سیستم‌های آب و فاضلاب و سیستم‌های آب خنک‌کننده استفاده می‌شود.
- کنترل سطح آب: این دستگاه می‌تواند سطح آب را در مخازن ذخیره آب کنترل کند. این برای کنترل سطح آب در مخازن آبیاری، استخرها، تانکرها و سیستم‌های آب باران استفاده می‌شود.
- کنترل زمانبندی: این دستگاه می‌تواند پمپ را براساس زمانبندی مشخص شده روشن و خاموش کند. این برای برنامه‌ریزی آبیاری، تامین آب در زمان‌های مشخص و کنترل زمان‌های روشنایی و تاریکی در سیستم‌های روشنایی استفاده می‌شود.
- کنترل دما: این دستگاه می‌تواند دمای آب را کنترل کند. این برای کنترل دمای آب در سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی، استخرها و سیستم‌های خنک‌کننده استفاده می‌شود.
کلید اتوماتیک دیجیتال در صنایع مختلفی مانند کشاورزی، ساختمان، صنعتی، خانگی و استخرها استفاده می‌شود. کاربردهای دقیق ست کنترل باتوجه به نیازهای خاص هر سیستم ممکن است، متفاوت باشد.
مزایای ست کنترل
این ست پمپ آب یک دستگاه الکتریکی است که برای کنترل فشار آب خروجی پمپ استفاده می‌شود. این دستگاه با استفاده از دو سوئیچ فشار، فشار آب را در محدوده مورد نظر تنظیم می‌کند. دستگاه کنترل پمپ آب مزایای زیادی دارد که عبارت‌اند از:
- کنترل فشار آب خروجی پمپ: این دستگاه با تنظیم فشار آب خروجی پمپ، از نوسانات فشار آب جلوگیری می کند. این امر باعث افزایش طول عمر پمپ و سیستم لوله کشی ساختمان می‌شود.
- کاهش تعداد دفعات روشن و خاموش شدن پمپ: دستگاه اتوماتیک پمپ آب با کنترل تعداد دفعات روشن و خاموش شدن پمپ، از سوختن پمپ جلوگیری می‌کند. این امر به‌دلیل کاهش استارت های مکرر پمپ است.
- صرفه‌جویی در مصرف برق: کاهش تعداد دفعات روشن و خاموش شدن پمپ، باعث صرفه جویی در مصرف برق می‌شود. این امر به دلیل کاهش زمان کارکرد پمپ است.
- جلوگیری از خشک کار کردن پمپ: این دستگاه در صورت قطع شدن آب ورودی، پمپ را خاموش کرده که این امر از سوختن پمپ در اثر خشک کار کردن جلوگیری می‌کند.
استفاده از سیستم کنترل برای پمپ صنعتی دارای مزایای متعددی است. این وسیله برای صنایع مختلف این امکان را فراهم می‌کند تا به بهینه‌ترین شکل ممکن عملکرد پمپ را مدیریت کنند تا از انرژی، بهینه استفاده شود.
بیشتر بخوانید: انواع پمپ صنعتی و کاربرد آنها
ست کنترل، ضرورتی برای سیستم‌های پمپاژ آب
براساس آمارهای رسمی، در سال 1400 بیش از 10 میلیون ست کنترل در ایران نصب شده است. این تعداد در سال 1401 به بیش از 12 میلیون مورد رسیده است. بیش از 90 درصد ست‌های کنترل نصب شده در ایران، تولید داخل هستند. این نشان‌دهنده توانمندی بالای صنعت ایران در تولید این محصول است.
عمر مفید این دستگاه بهعوامل مختلفی مانند کیفیت ساخت، نحوه استفاده و شرایط محیطی بستگی دارد. به‌طور کلی، عمر مفید ست کنترل‌های ایرانی بین 5 تا 10 سال است.
بیشتر بخوانید: نحوه هواگیری پمپ صنعتی
تجربه یک کشاورز در استفاده از اتوماتیک پمپ آب
با استفاده از سیستم کنترل برای پمپ آب در مزرعه خود تجربه فوق‌العاده‌ای داشتم. این سیستم برای من امکان کنترل دقیق‌تر و اتوماتیک عملکرد پمپ را فراهم کرد. با تنظیمات مناسب، توانستم به بهینه‌ترین شکل ممکن از منابع آب استفاده کنم و در نتیجه، مصرف انرژی را به حداقل برسانم.
علاوه‌بر این، قابلیت نظارت در زمان واقعی بر عملکرد پمپ از راحتی و کارایی بیشتری برخوردار بود. با این سیستم، تغییرات در نیازهای آبیاری را به سرعت شناسایی کرده و تنظیمات را به‌روزرسانی کردم. این تجربه نه تنها به بهبود کارایی سیستم آبیاری من کمک کرد بلکه در صرفه‌جویی در انرژی و منابع نیز تأثیرگذار بود.
سخن پایانی
ست کنترل یک وسیله ضروری برای سیستم‌های پمپاژ آب است. استفاده از آن مزایای زیادی دارد و باعث افزایش طول عمر پمپ، صرفه‌جویی در مصرف برق و جلوگیری از نوسانات فشار آب می‌شود.
