الکتروموتور ضد انفجار

الکتروموتور ضد انفجار یا ضد جرقه (Explosion Proof) به گونه‌ای طراحی شده است که انفجار احتمالی داخل آن به بیرون منتقل نشود و باید به حدی آب‌بندی شده باشد که در محیط‌های حاوی گازهای قابل انفجار، از ورود گاز به داخل الکتروموتور و خطر انفجار آن جلوگیری کند.
جنس موتور باید از مواد مقاومی ساخته شده باشد که در صورت انفجار استحکام خود را از دست ندهد. هم‌چنین از آن‌جایی که ممکن است خردگی باعث از بین رفتن نشت‌بندی الکتروموتور ضد انفجار شود، باید جنس مواد به کار گرفته شده در برابر خردگی مقاومت بالایی داشته باشد.

کاربرد الکتروموتور ضد انفجار

در کارخانه‌ها و کارگاه‌ها مناطق کاری طبقه‌بندی شده و مناطق خطر مشخص می‌شود و تجهیزات و الکتروموتورهای ضد انفجار در نواحی خطر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
به طور کلی الکتروموتورها به دو دسته پوسته باز و پوسته محصور تقسیم می‌شوند.

الکتروموتور ضد انفجار پوسته باز

الکتروموتور ضد انفجار پوسته باز در چهار درجه حفاظت (IP) تولید می‌شود:

۱. حفاظت شده در برابر قطره
۲. حفاظت شده در برابر پاشش
۳. حفاظت شده در برابر شرایط آب و هوایی
۴. کاملاً محافظت شده

الکتروموتورهای پوسته باز برای محیط‌های خطرناک و با ریسک بالا مناسب نیستند.

الکتروموتور ضد انفجار VEM
الکتروموتور ضد انفجار VEM

الکتروموتورهای پوسته محصور

الکتروموتورهای پوسته محصور در انواع زیر تولید می‌شوند:

۱. الکتروموتورهای محصور بدون تهویه هوا
۲. الکتروموتورهای محصور با پروانه خنک کننده
۳. الکتروموتورهای محصور با هوای کافی
۴. الکتروموتورهای محصور ضد انفجار

الکتروموتورهای ضد انفجار برای محیط‌های پر خطر

الکتروموتورهای ضد انفجار برای محیط‌های پر خطر به صورت زیر دسته بندی می‌شوند:

کلاس I : گازها، بخارات و مایعات

شامل گروه‌های زیر:

  • گروه A: استیلن
  • گروه B: هیدروژن و مشتقات آن
  • گروه C: اتر و مشابه آن
  • گروه D: سوخت‌ها و حلال‌ها و مانند آن
  • دسته‌بندی ۱: مخاطرات انفجاری معمول
  • دسته‌بندی ۲: مخاطرات انفجاری غیر معمول

کلاس II : گرد و غبار

شامل گروه‌های زیر:

  • گروه E: غبار فلزات هادی و منفجر کننده
  • گروه F: غبار کربن که غالباً هادی و قابل انفجارند
  • گروه G: آرد، نشاسته و پلاستیک‌های قابل احتراق
  • دسته‌بندی ۱: مقادیر قابل اشتعال غبار یا غبارهای هادی که به طور معمول در محیط موجود هستند.
  • دسته‌بندی ۲: غباری که به طور معمول و به مقداری که قابل اشتعال باشند در هوا معلق نیست.

در انتخاب الکتروموتورهای ضد انفجار باید کلاس و گروه مورد نیاز را مورد توجه قرار داد.

لازم به ذکر است هرگونه دست‌کاری، باز و بسته کردن، نصب فلنچ و … بر روی الکتروموتورهای ضد انفجار یا ضد انفجار اشتباه بوده و آن‌ها را از حالت ضد انفجار خارج می‌کند.

الکتروموتور ضد انفجار Siemens
الکتروموتور EEX زیمنس

کلاس دمایی الکتروموتورها

الکتروموتورهای ضد افنجار بر اساس دمای آستانه اشتعال به 6 دسته طبقه‌بندی می‌شوند که نشان دهنده حداکثر دمای داغ‌ترین قسمت موتور است:

  • T1 : بالای 450 درجه سانتی‌گراد
  • T2 : از 300 تا 450 درجه سانتی‌گراد
  • T3 : از 200 تا 300 درجه سانتی‌گراد
  • T4 : از 135 تا 200 درجه سانتی‌گراد
  • T5 : از 100 تا 135 درجه سانتی‌گراد
  • T6 : از 85 تا 100 درجه سانتی‌گراد
الکتروموتور ضد انفجار weg
الکتروموتور ضد جرقه WEG
اسکرول به بالا