دوزینگ پمپ یا مترینگ پمپ که از نوع پمپ‌های جابجایی مثبت است، به پمپ‌هایی گفته میشود که حجم یا دوز مشخصی از سیال را در یک بازه زمانی مشخص و با یک دبی یا نرخ جریان دقیق جابجا یا تزریق نماید. به این نوع از پمپ‌ها، پمپ تزریق نیز گفته میشود. به دلیل آنکه دبی سیال به وسیله این پمپ‌ها با دقت بالایی قابل اندازه‌گیری و تنظیم است، مترینگ پمپ یا پمپ اندازه‌گیری نیز به آن‌ها گفته میشود.
دوزینگ پمپ ها در دو نوع دیافراگرمی و پیستونی هستند و اگرچه می‌توانند برای پمپاژ آب مورد استفاده قرار گیرند، اما بیشترین کاربرد آن‌ها برای تزریق مواد شیمیایی، محلول‌ها و دیگر سیال‌ها است.
مکانیزم و عملکرد دوزینگ پمپ
همانطور که گفته شد دوزینگ پمپ که با نام‌های پمپ تزریق و مترینگ پمپ نیز شناخته میشود، یک پمپ از نوع جابجایی مثبت است که برای تزریق یک سیال به سیال دیگر، گاز یا بخار طراحی شده است. در دوزینگ پمپ مقدار دبی و فشار از پارامترهای با اهمیت بالا هستند، بنابراین این پمپ‌ها معمولاً کوچک طراحی شده و دبی بسیار دقیقی را اندازه‌گیری و کنترل می‌کنند.
نیروی محرکه پمپ به‌صورت برقی (الکتروموتور)، سلونوئیدی (الکترومغناطیسی)، هیدرولیکی یا پنوماتیکی است. یکی از شاخص‌هایی که دوزینگ پمپ را از پمپ‌های مشابه متمایز می‌کند، قابلیت تغییر فرکانس تزریق و قابلیت تغییر کورس رفت‌وبرگشتی برای کنترل نسبت دبی است.
پمپ‌های تزریق از محفظه‌های انبساط و انقباض برای حرکت سیال استفاده می‌کنند. با پیشرفت تکنولوژی، مترینگ پمپ‌ها نیز بسیار دقیق طراحی شده و می‌توانند مایعات مختلفی از جمله خورنده‌ها، اسیدها و باز‌ها، دوغاب‌ها و مایعات چسبناک را پمپاژ کنند. نیروی محرکه اکثر پمپ‌های دوزینگ از یک موتور الکتریکی AC با دور ثابت تأمین میشود. در مواردی از موتورهای دور متغییر و همچنین موتورهای پنوماتیکی یا هیدرولیکی برای تأمین نیروی محرکه استفاده میشود.
بیشتر دورزینگ پمپ های مورد نیاز و استفاده در صنایع دارای دبی پایینی هستند. معمولاً این دبی بین ۱ تا ۱۰۰۰۰ لیتر در دقیقه و فشار کاری بین ۱۰ تا ۲۰۰۰ بار متغیر است که در موارد خاص و سفارشی این مشخصات قابل تغییر و سفارش است. دبی پمپ های مترینگ به صورت دستی یا اتوماتیک در محدوده مشخص شده قابل تنظیم است. نکته قابل توجه در تنظیم دبی این پمپ‌ها دقت عمل مشخص شده از سوی شرکت سازنده پمپ است. بیشتر سازندگان پمپ محدوده 10 تا 100 درصد دبی را به عنوان محدوده عملکرد دقیق دستگاه مشخص می نمایند. اگر دقت عمل ۱٪ باشد یعنی در هر نقطه بین دبی 1 تا 100 درصد، دقت یکسان خواهد بود.
تغییرات فشار در پمپ های دوزینگ بر خلاف پمپ های گریز از مرکز تأثیری بر دبی جریان ندارد.
حرکت رفت و برگشتی در مترینگ پمپ باعث تولید دبی میشود. این دبی را می‌توان به صورت یک موج سینوسی نشان داد.
پمپ دوز چگونه کار می‌کند؟
پمپ دوز مقدار مشخصی مایع را به داخل محفظه خود می‌کشد و آن را به مخزن یا لوله حاوی سیال در حال اندازه‌گیری تزریق می‌کند. انرژی لازم برای این کار همانطور که ذکر شد توسط یک موتور الکتریکی یا محرک هوا تأمین میشود. پمپ دوز دارای یک کنترل برای خاموش و روشن کردن دستگاه و مدیریت میزان جریان و دبی مایع عبوری است.
پمپ‌های تزریق، بخش مرکزی سیستم‌های اندازه‌گیری شیمیایی هستند که برای پراکندگی خودکار مواد شیمیایی، اسیدها، باز‌ها، مایعات و دوغاب‌های خورنده، خطرناک یا چسبناک طراحی شده‌اند. مترینگ پمپ‌ها در تصفیه آب، کشاورزی، داروسازی، فرآوری مواد غذایی، معدن و تولید مورداستفاده قرار می‌گیرند.
جهت مشاوره فنی و استعلام قیمت انواع دوزینگ پمپ با کارشناسان سام تجهیز در تماس باشید.
شماره‌های تماس: ۰۲۱۶۶۲۷۸۹۰۴ – ۰۲۱۶۶۲۶۸۹۲۰
انواع دوزینگ پمپ
انواع پمپ‌های دوز بر اساس مکانیسم انتقال قدرت و مکانیسم تراکم سیال به ۵ نوع اصلی پمپ‌های سلونوئیدی، پمپ‌های موتوری، پمپ‌های پریستالتیک، پمپ‌های پیستونی و پمپ‌های دیافراگمی دسته‌بندی می‌شوند.
همانطور که ذکر شد، دوزینگ پمپ‌ها برای مصارف گوناگون سفارشی‌سازی شده‌اند. انواع دوزینگ پمپ عبارت‌اند از: پمپ‌های رفت‌وبرگشتی، پمپ‌های دوار، پمپ‌های پریستالتیک، پمپ‌های دیافراگمی، پمپ‌های پره‌ای، پمپ‌های دنده‌ای، پمپ‌های پیستونی، پمپ‌های حفره پیش‌رونده و پمپ‌های پیچی.
دوزینگ پمپ‌های رفت و برگشتی
اساس کار انواع دوزینگ پمپ رفت‌وبرگشتی، حرکت مکرر رو به جلو و عقب دیافراگم یا پیستون است. این پمپ‌ها مایعات را با حرکت رفت‌وبرگشتی پیستون جابجا می‌کنند. پیستون در داخل یک سیلندر حرکت متناوب رفت‌وبرگشتی انجام داده و به سیال ضربه وارد می‌کند. هر ضربه پیستون دقیقاً همان دوز و دبی تعریف‌شده برای پمپ را به سیال موردنظر تزریق می‌کند. پمپ‌های دیافراگمی و پیستونی از این نوع پمپ هستند.
ویژگی‌ها و کاربرد:
- به‌طورکلی در مواردی که نیاز به فشار خروجی بالا (از ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ بار) باشد از این پمپ‌ها استفاده میشود (صنایعی مانند نفت‌وگاز، خودروسازی، آب‌شیرین‌کن، فولاد، واترجت، لوله، سنگ و سرامیک، کشتی‌سازی، بازیافت)؛
- برای پمپاژ سیالات خطرناک مناسب است؛
- برای پمپ مایعات غیر همگن مناسب هستند؛
- به‌هیچ‌عنوان حین کار نشتی پیدا نمی‌کنند؛
- قطعات فرسوده را می‌توان به‌راحتی تعویض کرد؛
- پروسه پمپ کردن بدون دخالت دست است؛
- مجهز به شیر بازرسی هستند.
دوزینگ پمپ‌های دیافراگمی
انواع دوزینگ پمپ‌های دیافراگمی مایعات را از طریق یک غشای الاستیک که به محفظه انتقال متصل است حرکت می‌دهد. اگر فشار منفی روی غشاء وارد شود، دیافراگم منبسط‌‌شده و دوز مشخصی از سیال را به درون پمپ می‌کشد. با تغییر جهت فشار از منفی به مثبت، دیافراگم منقبض‌شده و سیال مکیده‌شده به سیال موردنظر تزریق میشود. مانند پمپ‌های پیستونی، مقدار دوز با تعداد ضربات تعیین میشود.
پمپ‌های پیستونی
با حرکت پیستون به عقب، در محفظه خلاء ایجاد میشود و این خلاء، سیال را به داخل محفظه می‌کشد. حرکت پیستون به سمت جلو، سیال را فشرده و به سیال موردنظر تزریق می‌کند.
پمپ‌های دوار
در این پمپ‌ها برای کنترل دبی عبوری و نیز ایجاد یکپارچگی در عملکرد، از سیستم‌های PLC یا کنترل‌کننده‌های مستقل استفاده میشود. پمپ‌های پریستالتیک، دنده‌ای، پره‌ای، حفره‌ای پیش‌رونده، لوبی و پیچی از این نوع پمپ هستند.
ویژگی‌ها و کاربرد:
- انرژی اضافه‌شده توسط محرکه ابتدا به‌سرعت و سپس به فشار تبدیل میشود، بنابراین فشار خروجی این پمپ‌ها محدود است. این پمپ‌ها در صنایعی که نیاز به جریان آرام و یکنواخت باشد مورداستفاده قرار می‌گیرند؛ صنایعی مانند کشاورزی، صنعتی و آب‌رسانی.
- تنوع بسیار بالا و ویژگی‌های گوناگون؛
- راندمان بالا؛
- هزینه نگهداری پایین؛
- سازگار با موتورهای احتراقی و برقی؛
- اشغال فضای کمتر.
دوزینگ پمپ‌های پریستالتیک
انواع دوزینگ پمپ های پریستالتیک با استفاده از یک شلنگ و غلتک متصل به ورودی آن، حرکت سیال داخل پمپ را کنترل می‌کنند. پمپ‌های پریستالتیک از لوله‌های انعطاف‌پذیر لاستیکی یا پلاستیکی مقاوم در برابر اصطکاک تشکیل شده‌اند. غلتک متصل به ورودی شلنگ، توسط روتور چرخانده میشود. هر چرخش غلتک، مقدار دبی مشخص‌شده‌ای از سیال را به درون شلنگ مکیده و آن را به سیال موردنظر تزریق می‌کند. قابلیت تعیین سرعت چرخش غلتک، به ما امکان تعریف دبی‌های مختلف را می‌دهد.
پمپ‌های دنده‌ای
این پمپ‌ها برای انتقال سیال، از دو چرخ‌دنده استفاده می‌کنند که در مقابل یکدیگر و در خلاف جهت عقربه‌های ساعت درحال چرخیدن هستند. چرخش چرخ‌دنده‌ها سیال را به داخل پمپ کشیده و آن را به محفظه انتقال هدایت می‌کند. همانند پمپ‌های پریستالتیک، سرعت چرخش چرخ‌دنده، دبی سیال مورد انتقال را کنترل می‌کند.
پمپ‌های حفره‌ای پیش‌رونده
اساس کار این پمپ‌ها مبتنی بر روتوری است که در یک استاتور به درحال چرخیدن است. سیال به‌آرامی و به‌طور دقیق در محفظه‌های انتقال متحرک منتقل میشود. تغییر سرعت چرخش روتور امکان کنترل دبی سیال عبوری را می‌دهد.
بیشتر بخوانید: مونو پمپ یا پمپ حفره ای چیست
پمپ‌های لوبی دوار
انواع دوزینگ پمپ های لوبی دوار مانند پمپ‌های دنده‌ای عمل می‌کنند: دو پیستون با دو یا چند تیغه در پمپ روی‌هم درحال چرخش بوده و سیال را در محفظه‌های انتقال به‌حرکت درمی‌آورند. عمل پمپاژ با چرخاندن به‌اصطلاح لوب‌ها ایجاد میشود و دارای پیکربندی‌های دو، سه و چهار لوبی هستند. مانند اکثر پمپ‌ها، دبی دلخواه توسط تغییر سرعت حرکت لوب‌ها تعیین میشود.
بیشتر بخوانید: لوب پمپ (Lobe Pump) چیست و چه کاربردهایی دارد
پمپ‌های پیچی
یک نوع درهم‌قفل‌شده مورب از پمپ‌های دنده‌ای هستند: مایع به داخل محفظه‌های انتقال بین دو اسپیندل کشیده شده و به سمت لوله تزریق هدایت میشود. در این پمپ‌ها نیز تغییر سرعت است که دبی عبوری را کنترل می‌کند.
پمپ‌های پره‌ای
پمپ پره‌ای از یک محفظه استوانه‌ای تشکیل شده است که پره درون آن درحال چرخش است. با چرخش پره، سیال موردنظر به داخل استوانه کشیده میشود. مایعات با ویسکوزیته بالا در برابر سر کوتاه قرار می‌گیرند.
اجزای اصلی و تشکیل‌دهنده دوزینگ پمپ
- ظرف یا مخزن: محصول موردنظر را نگه می‌دارد.
- انژکتور: یک شیر یک‌طرفه که مواد شیمیایی را به داخل محصول تزریق می‌کند، بر فشار در لوله غلبه می‌کند و به ماده شیمیایی اجازه می‌دهد تا وارد جریان مایع شود.
- شیر پایین: یک شیر یک‌طرفه متصل به خط مکش در داخل درام محصول قرار می‌گیرد تا پمپ را در موقعیت شروع‌به‌کار نگه دارد.
- خط دوز: شیلنگ فشارقوی یا تقویت‌شده؛ می‌تواند از جنس PE، PVC یا فولاد ضدزنگ برای استفاده در فشار بالا باشد.
- سیستم کنترل: دقت کار را تضمین می‌کند. در زمان‌های مشخص باز و بسته میشود. می‌تواند یک سوئیچ جریان یا تایمر ساده یا انواع سنسور‌ها برای سیستم‌های کنترل مرکزی SCADA باشد.
- مکانیسم محرک: مکانیسم محرک، حرکت چرخشی درایو را به حرکت رفت‌وبرگشتی تبدیل می‌کند. این قسمت باید به‌خوبی روغن‌کاری شود تا در حالت کار مداوم دچار خوردگی و سایش نشود.
- محرکه: در رایج‌ترین پمپ‌های تزریق از یک الکتروموتور جریان متناوب AC دور ثابت استفاده میشود. در موارد خاص از الکتروموتورهای دور متغیر، پنوماتیکی و هیدرولیکی نیز استفاده میشود.
- تنظیم دبی: همانطور که اشاره شد، دبی پمپ‌ها، با تغییر طول مؤثر کورس یا تغییر فرکانس کاری کورس تنظیم میشود. برای تنظیم دبی در اکثر این پمپ‌ها، در ۲ حالت اتومات و دستی از پیچ میکرومتر استفاده میشود.
- گذرگاه سیال: با درنظر گرفتن عوامل مؤثری مانند دما، دبی، ویسکوزیته و PH سیال، گذرگاه می‌تواند طراحی و جنس متفاوتی به خود بگیرد.
تجهیزات جانبی دوزینگ پمپ
انتخاب صحیح تجهیزات جانبی نقش مهمی در عملکرد مناسب پمپ‌های دوزینگ دارد. در ادامه به اصلی‌ترین تجهیزات جانبی دوزینگ پمپ ها اشاره شده است.
شیرهای اطمینان Safety Relief Valves
برای محافظت از سیستم هنگام افزایش فشار بیش از حد مجاز از شیرهای ایمنی استفاده میشود.
شیرهای Back Pressure
زمانی که اختلاف فشار رانش و مکش کمتر از ۵/۱ بار باشد، استفاده میشود. و از جریان دبی ناخواسته پمپ به دلیل فشار کم خط رانش جلوگیری می‌کند.
دمپرهای پالس جریان Pulsation Dampeners
همان‌طوری که بیان شد پمپ‌های مترینگ از نوع جابجایی مثبت هستند و حرکت رفت و برگشتی سبب ایجاد جریان خروجی به صورت پالسی میشود. دمپرها یا تعدیل کننده ها پالس‌ها را از بین برده و جریان خروجی را به حالت خطی و ثابت نزدیک می‌کنند.
صافی ها Strainer
صافی‌ها در ورودی پمپ قرار می‌گیرند و از ورود ذرات و اجسام ریز به پمپ جلوگیری می‌نمایند.
اگر نیاز به اطلاعات در مورد انواع دیگر پمپ های صنعتی مثل پمپ دنده ای و پمپ پیستونی که در صنایع مختلف به کار برده می‌شوند دارید به بخش های دیگر سایت سام تجهیز نیز سر بزنید.
کاربرد دوزینگ پمپ ها
پمپ‌های مترینگ یا دوزینگ (پمپ دوز شیمیایی) کاربرد فراوانی در صنایع مختلف مثل صنایع شیمیایی، صنایع غذایی، صنایع دارویی، صنایع پتروشیمی، صنایع نساجی، کارخانه‌های صنعتی، کشاورزی، تأسیسات تولیدی، آزمایشگاه‌های پزشکی، صنایع نیشکر، صنایع چوب، کاغذ و صنایع الکترونیک دارند. همچنین در سیستم‌های تصفیه آب و فاضلاب مورد استفاده قرار می‌گیرند.
از پمپ‌های تزریق می‌توان برای افزودن مواد شیمیایی یا اسید‌های خورنده به مخازن ذخیره آب برای خنثی کردن سطح pH استفاده کرد. همچنین می‌توان از آن به‌عنوان پمپ کلر برای از بین بردن باکتری‌ها استفاده کرد. مترینگ پمپ‌ها در انواع و اندازه‌های مختلف در هرجایی که مایعات باید در مقادیر ثابت و دقیق پمپ شوند، استفاده می‌شوند.
مترینگ پمپ‌های شیمیایی برای عملکرد در موقعیت‌های چالش‌برانگیز مانند محیط‌های دمای بالا و فشار بالا طراحی شده‌اند بنابراین برای کارکردهایی مانند سیستم‌های تصفیه آب ورودی به بویلرها و دیگ‌های بخار، گندزدایی آب، آلومینیوم سولفات، هیدروکسید سولفات آلومینیوم کلراید، انعقاد، آنتی اسکالانت و جلوگیری از رسوب در سیستم‌های RO بسیار مناسب هستند.
صنایع غذایی
در تولید انواع نوشیدنی و تزریق مواد مختلف مثل اسیدها، انواع آنزیم‌ها و همچنین تزریق کنستانتره میوه‌ها و در تولید قند و شکر و صنایع نیشکر جهت تزریق اسید و کاستیک به سیستم مورد استفاده قرار می‌گیرند.
صنایع شیمیایی و پتروشیمی
در صنایع پتروشیمی و شیمیایی برای تنظیم کیفیت و PH آب ورودی به بویلرها و مبدل‌ها مواد مختلفی با دوز مشخص به وسیله دوزینگ پمپ ها به سیستم تزریق می‌شوند. همچنین در سیستم‌های تصفیه آب اسمز معکوس (RO) برای جلوگیری از رسوب مواد آنتی اسکالانت به وسیله این پمپ‌ها به سیستم تزریق می‌شوند.
صنایع چوب و کاغذ
تزریق رنگ، کلر، رزین و سایر مواد شیمیایی برای تولید کاغذ
مزایای دوزینگ پمپ ها
- در اندازه‌گیری دبی و میزان مایع تزریقی بسیار دقیق هستند.
- می‌توانند انواع مایعات غلیظ و حتی مواد شیمیایی خطرناک یا خورنده را جابجا کنند.
- از آلودگی محیط‌زیست و بدن انسان جلوگیری می‌کنند.
- ایمنی کار بالایی دارند.
برندهای شناخته شده دوزینگ پمپ
با پیشرفت روزافزون تکنولوژی، موارد استفاده و نیاز ما به استفاده از دستگاه‌ها و ماشین‌ها نیز روزبه‌روز بیشتر میشود. یکی از این دستگاه‌ها که امروزه تقریباً در تمامی صنایع مورداستفاده قرار می‌گیرد پمپ‌های تزریق یا همان دوزینگ پمپ‌ها هستند. این پمپ‌ها دستگاه‌های بسیار دقیقی هستند که تحت یک دبی مشخص، قابلیت تزریق دوز مشخصی از یک سیال به سیال دیگر را دارند. دوزینگ پمپ‌ها تقریباً در همه صنایع مورداستفاده هستند. با توجه به حوزه کاری و نیازهایی که دارید، با توجه به نکات و مدل‌های ذکرشده، دوزینگ پمپ متناسب با کسب‌وکار خود را انتخاب کنید.
