ترمز الکتروموتور که با نام ترمز الکترومغناطیسی الکتروموتور و یا ترمز مگنتی نیز شناخته می‌شود، از یک آهن ربای الکتریکی (بوبین)، لنت و صفحه و یک هزار خار تشکیل شده است. این مجموعه به صورتی کار می‌کند که در هنگام اتصال جریان برق، مگنت لنت را از صفحه آزاد کرده و روتور الکتروموتور شروع به چرخش می‌نماید.
با قطع جریان برق مگنت به سرعت صفحه و نهایتاً روتور الکتروموتور را به خود چسبانده و منجر به عمل ترمزگیری می‌شود. عموماً ترمزهای مغناطیسی با اضافه کردن طول روتور به انتهای الکتروموتور متصل می‌گردند و در دو نوع تکفاز و سه فاز موجودند.
کاربرد ترمز الکتروموتور
استفاده از ترمز برای موتورهای القایی در بعضی کاربردهای صنعتی به خاطر توقف آنی دستگاه در لحظه توقف کنتاکتور، به عنوان اصل و اساس طراحی قرار می‌گیرد.
ترمز در دستگاهایی چون بالابرهای نفربر، آسانسور، تاور کلایمرها ، انواع جرثقیل وینچی، نوار نقاله های انتقال مواد تحت زاویه و دستگاه‌های شرینک و بسته بندی و … کاربردهای فراوانی دارد.
بیشتر بخوانید: ترمز الکترومغناطیسی الکتروموتور چطور کار می‌کند؟
روش‌های ترمز الکتروموتور های القایی
ترمز جریان مستقیم DC
اساس کار موتورهای القایی ایجاد گشتاور در استاتور دستگاه، بر پایه شکل موج جریان و فرکانس است، که سرعت موتور با افزایش و کاهش فرکانس رابطه مستقیم دارد. اگر در لحظه توقف، انرژی الکتریکی با جریان مستقیم (DC) به دو سر سیم پیچ استاتور متصل گردد، نیروی مغناطیس حاصل از این جریان که فاقد میدان دوار است روتور را همچون یک آهن ربای قوی از هر طرف احاطه کرده و ثابت نگاه می‌دارد که باعث توقف آنی در لحظه قطع جریان استاتور می‌گردد.
جریان الکتریکی لازم برای اعمال این ترمز به الکتروموتور بین 120 تا 480 ولت انتخاب می‌شود.
استفاده از این ترمز صرفاً به خاطر توقف آنی روتور در لحظه استپ می‌باشد و مدار اتصال ترمز تا چند ثانیه بعد از استپ الکتروموتور در مدار باقی می‌ماند.
به کار بردن این ترمز در گیربکس های شافت مستقیم برای مصارفی که دستگاه در زیر بار بخواهد توقف نماید، توصیه نمی‌شود، چون بعد از قطع مدار ترمز، الکتروموتور بر اثر فشار بار شروع به دوران می‌نماید.
ترمز مکانیکی
همان‌طور که از اسم آن پیداست به صورت الکترو مکانیکی عمل می‌نماید. در طراحی این ترمز از دو دیسک که یکی ثابت و دیگری متصل به شفت اصلی الکتروموتور است استفاده گردیده است.
دیسک‌های استفاده شده در این نوع ترمز به وسیله لنت و فنر به هم محکم چسبیده‌اند و در لحظه وصل جریان به موتور، توسط یک آهن ربای سیم پیچی که به طور موازی با مدار استاتور قرار دارد، این اتصال گسسته و باعث آزاد شدن شفت روتور می‌گردد.
قطع جریان باعث چیرگی نیروی فنرهای دیسک بر نیروی مغناطیس می‌شود که این عمل باعث توقف آنی موتور در لحظه قطع جریان می شود.
موارد استفاده از این نوع ترمز در بالابرهای نفربر، آسانسورها و کلیه دستگاه‌هایی می باشد که نیاز به توقف در زیر بار دارند.
از معایب این نوع ترمز می‌توان به ضرورت تعویض لنت، نگهداری به مراتب بیشتر و صدای ترمز در لحظه توقف و استارت الکتروموتور اشاره کرد.
ترمز جریان معکوس
یکی از کم مصرف ترین روش های رایج ترمز در الکتروموتورهای القایی است، چرا که باعث کاهش عمر کنتاکتورهای استفاده شده در مدار شده و به همین دلیل فقط در موارد خاص استفاده می‌گردد.
گاهی نیاز است که جریان نامی کنتاکتوری که وظیفه اعمال جریان معکوس به الکتروموتور را دارد تا بیست برابر جریان نامی موتور انتخاب گردد.
تغییر جهت گردش در موتورهای سه فاز با تعویض جای دو فاز و در موتورهای تک فاز با تعویض یکی از دو سر سیم پیچ اصلی یا راه انداز امکان پذیر می‌شود.
در لحظه قطع موتور بلافاصله کنتاکتور با مدار مختلف الجهت وارد مدار گردیده و نیرویی عکس جهت چرخش به روتور اعمال می‌کند که باعث توقف روتور می‌شود. حال اگر مدت زمان اعمال این نیرو بیشتر از لحظه توقف گردد الکتروموتور در جهت عکس شروع به چرخش می‌نماید.
بیشتر بخوانید: انواع ترمز الکتروموتور و کاربرد هر یک
ترمز به وسیله درایو موتور یا اینورتور
استانداردترین نوع ترمز الکتروموتور در بین ترمزهای لحظه ای است. در صنایع گاهی نیاز است برای کنترل الکتروموتور و راه‌اندازی به صورت پله‌ای یا مرحله‌ای از دستگاه‌هایی استفاده شود که با نام درایو موتور یا اینورتر شناخته می‌شوند. این دستگاه‌ها مجهز به میکرو پروسسورهایی در سیستم خود هستند که قابلیت برنامه ریزی داشته و توسط کاربر پارامترها تنظیم و اعمال می‌گردد.
همان‌طور که راه اندازی پله‌ای در لحظه استارت در این گونه دستگاه‌ها امکان پذیر است، چندین برنامه برای لحظه توقف در منوی آن‌ها تعریف گردیده که کار بر با توجه به نوع مارک دستگاه و مراجعه به دفترچه راهنمای آن می‌تواند آن را برنامه ریزی نماید.