گیربکس ها و گیرموتورهای صنعتی امروزه در انواع و مدل‌های مختلف عرضه می‌شوند. گیربکس هلیکال یا گیربکس شافت مستقیم یکی از انواع گیربکس صنعتی است که به دلیل مزایا و قابلیت های مختلفی که دارد، موارد استفاده متعددی را به خود اختصاص می‌دهد. این نوع گیربکس به‌دلیل ساختار و مکانیزمی که در آن به کار می‌رود، نسبت به باقی انواع گیربکس صنعتی کم‌صداتر است و در صنایع مختلف فولاد، نساجی، معدنی، بسته بندی، بالابر، سیمان، انتقال مواد غذایی و آشامیدنی، چوب، لاستیک، پلاستیک و… کاربرد دارد.
دلیل نام‌گذاری این نوع گیربکس، چرخ‌دنده‌های هلیکال یا مارپیچ است که منشاء اصلی عملکرد نرم، راحت و بی‌صدای این نوع گیربکس‌اند. گیربکس‌های هلیکال یا گیربکس شافت مستقیم به‌دلیل کاربردهای متعدد در صنایع مختلف در انواع گوناگون تولید می‌شوند که هریک از این انواع باتوجه به نوع نیاز و کاربرد برای مصارف مشخص انتخاب می‌شود. در ادامه این مطلب بلاگ سام تجهیز، درباره انواع گیربکس هلیکال و مشخصات آن‌ها صحبت خواهیم کرد.
جهت مشاوره فنی، خرید و استعلام قیمت انواع موتور گیربکس با کارشناسان سام تجهیز تماس حاصل فرمایید.
انواع گیربکس هلیکال بر اساس ساختار
گیربکس‌های هلیکال یا شافت مستقیم بر اساس ساختار بدنه و پوسته به چند دسته تقسیم می‌شوند. این تفاوت ساختار به کاربر اجازه می‌دهد تا این گیربکس‌ها را در دستگاه‌های مختلف و با شرایط متفاوت مورد استفاده قرار دهد. به این معنی که بتوان از این گیربکس‌ها به شکل عمودی، افقی و در فضاهای محدود یا وسیع‌تر به‌راحتی بهره برد. انواع گیربکس هلیکال براساس ساختار عبارتند از:
موازی یا آویز
این نوع گیربکس معمولا برای وینچ سقفی یا جرثقیل سقف مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌طور کلی استفاده از این نوع گیربکس در موارد خاص دیده می‌شود. باید اضافه کرد که گیربکس موازی خود نوعی از گیربکس با چرخ‌دنده‌های هلیکال است که دارای شفت‌های موازی است. گیربکس هلیکال آویز ترکیبی از گیربکس هلیکال یا شفت مستقیم و گیربکس موازی است.
گیربکس هلیکال پایه‌دار
این نوع گیربکس هلیکال به‌صورت افقی قابل نصب است و به‌دلیل داشتن پایه‌های مورد اعتماد، استحکام بیشتری هنگام کار دارد. گیربکس‌های هلیکال بزرگتر معمولا به شکل پایه‌دار تولید می‌شوند. در هر دو نوع ترمزدار و بدون ترمز ارائه می‌شود و بیشترین کاربرد را در نوار نقاله‌ها دارد.
پایه‌دار فلنچ‌دار
گیربکس‌هایی که پایه‌دار هستند اما به صورت عمودی نیز قابل نصبند. در واقع این نوع گیربکس هلیکال ویژگی‌های هر دو نوع گیربکس پایه‌دار و فلنچ‌دار را دارا است.
گیربکس هلیکال فلنچ‌دار
گیربکس‌های هلیکال فلنچ‌دار معمولا در محل‌هایی که نیاز به یک گیربکس عمودی است مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع گیربکس ابعاد کوچکتری دارند و در محل‌هایی که با محدودیت فضا مواجه هستیم مانند میکسرهای صنعتی بیشترین کاربرد دارند. این گیربکس نیز به هر دو صورت ترمزدار و بدون ترمز ارائه می‌شود.
گیربکس هلیکال با گلدان خروجی
این نوع گیربکس به یاتاقان‌های تقویت شده مجهزند.
نوع دیگری از دسته‌بندی گیربکس هلیکال نیز مربوط به ابعاد آن می‌شود. گیربکس‌های هلیکال در این نوع دسته‌بندی به دو دسته زیر تقسیم می‌شوند:
- گیربکس هلیکال یک طبقه
- گیربکس هلیکال چند طبقه
در فضاهای محدود و کوچک از گیربکس‌های یک طبقه استفاده می‌شود و درفضاهای بزرگتر که نیاز به گیربکس قوی‌تر و موثرتر دارند، شاهد انواع چند طبقه هستیم. لازم به ذکر است که انواع گیربکس هلیکال پایه‌دار، فلنچ‌دار و… ممکن است در مدل‌های یک طبقه یا چند طبقه تولید شوند. البته بعضی از آن‌ها مانند گیربکس‌های هلیکال فلنچ‌دار تنها به شکل یک طبقه تولید می‌شوند. اما نسخه‌های پایه‌دار فلنچ‌دار در دو حالت یک یا چند طبقه دیده می‌شوند.
بیشتر بخوانید: گیربکس هلیکال چیست و چه کاربردها و مزایایی دارد
انواع گیربکس هلیکال بر اساس نسبت تبدیل
یک نوع دسته‌بندی دیگر درمورد گیربکس‌های هلیکال مربوط به نسبت تبدیل آن‌ها می‌شود. دسته‌های مربوط به این نوع تقسیم‌بندی عبارتند از:
- نسبت تبدیل از ۱:۳۰ تا ۱:۲۸۹.۷۴
- نسبت تبدیل تا ۱:۲۷۰۰
البته گیربکس‌هایی با نسبت تبدیل دسته دوم به ندرت در بازار پیدا می‌شوند. چرا که این نسبت تنها برای مصارف خاص نیاز است و استفاده از آن‌ها عمومیت ندارد. گیربکس های صنایع سنگین از این جمله هستند. به‌طور کلی گیربکس‌های هلیکال محدوده گشتاور بین ۵۰ تا ۲۰۰۰۰ نیوتن‌متر را پوشش می‌دهند. در دسته‌بندی‌های دیگر گیربکس‌های هلیکال، به وزن آن‌ها توجه خواهد شد و اینکه قابلیت کوپل شدن با الکتروموتور را دارند یا خیر. همین تنوع باعث می‌شود که گیربکس‌های هلیکال را با تمامی شرایط سازگار بدانند. انتخاب این گیربکس‌ها را باتوجه به نیاز سیستم و نظر مجموعه مهندسین مکانیک و متخصصین در کار انجام می‌دهند. باید دقت داشت هنگام انتخاب، تمامی شرایط ماشین و دستگاه و نیازهای آن را درنظر گرفت، سپس با بررسی کاتالوگ‌های موجود و مشورت با مشاورین فروش، مورد مناسب را انتخاب نمود.
بیشتر بخوانید: راهکار شرکت گیربکس SEW برای استخراج معادن
انواع گیربکس هلیکال براساس اجزا و متریال
اجزای گیربکس هلیکال معمولا در انواع مختلف آن ثابت بوده و متریال به‌کار رفته در ساخت آن‌ها نیز یکسان است. همه گیربکس‌های هلیکال مطابق با تعداد طبقات‌شان از تعدادی چرخ دنده هلیکال یا جناغی، پینیون ورودی، پینیون شافت خروجی، سیل‌های آب‌بند، بلبرینگ‌ها و کاسه نمد، خار‌های نگه‌دارنده، سوپاپ هوا، پوسته گیربکس، تعدادی شیم و واشر تشکیل شده‌اند.
در این بین پوسته گیربکس‌های هلیکال از چدن ریخته‌گری‌شده یا فولاد، شفت‌ها در دو نوع توپر و توخالی و از جنس فولاد و چرخ‌دنده‌های نیز از آلیاژهای فولاد ساخته می‌شوند. ممکن است پوسته گیربکس را با جنس آلومینیوم نیز شاهد باشیم. نباید فراموش کرد که جنس بدنه گیربکس می‌تواند تاثیر خودش را روی قیمت گیربکس صنعتی، داشته باشد.
سخن آخر
گیربکس هلیکال یکی از پرکاربردترین انواع گیربکس‌های صنعتی است که از چرخ‌دنده‌های مارپیچ (هلیکال) برای انتقال نیرو استفاده می‌کند. طراحی خاص این چرخ‌دنده‌ها باعث می‌شود که گیربکس هلیکال عملکردی روان‌تر، کم‌صداتر و با راندمان بالاتری نسبت به سایر انواع گیربکس‌ها داشته باشد.
