یکی از نادیده گرفته شده‌ترین محصولات الکترونیکی مورد استفاده در اتوماسیون صنعتی، اینورتر است. به‌ندرت پیش می‌آید که یک قطعه از تجهیزات صنعتی، آن‌قدر ساده، قابل‌اعتماد، پربازده و دارای عمر طولانی باشد که مهندسان و متخصصان فراموش کنند که اصلاً چنین قطعه‌ای وجود دارد. در صنایعی که ماشین‌آلات به‌طور مداوم و ۲۴ساعته مورداستفاده قرار می‌گیرند، حتی انعطاف‌پذیرترین قطعات نیز گاهی اوقات خراب می‌شوند. در این مقاله می‌خواهیم راجع‌به عوامل خرابی اینورتر و نکاتی که با رعایت آن‌ها می‌توانید هزینه‌های تعمیر اینورتر را کاهش دهید صحبت کنیم. با سام تجهیز همراه باشید.
اینورتر چیست + کاربرد
اینورتر در لغت به معنی معکوس‌کننده است. در صنعت از همان ابتدا و همواره امکان تبدیل برق AC به برق DC وجود داشته و این کار را به‌راحتی انجام می‌دادند؛ اما به کمک درایوها و اینورترها و از زمان اختراع این دستگاه‌ها امکان تبدیل برق DC به AC امکان‌پذیر شده است.
اینورترها که با نام‌های درایوها، VFDها، درایو‌های سرعت متغیر و درایو‌های فرکانس متغیر نیز شناخته می‌شوند، محصولاتی هستند که برای کنترل سرعت الکتروموتور و در نتیجه کاهش مصرف انرژی در برنامه‌های سرعت متغیر استفاده می‌شوند (خرید الکتروموتور). فرکانس، توان و ولتاژ اینورتر می‌تواند به‌مقدار دلخواه تنظیم شود. اینورترها در زندگی و صنعت کاربرد فراوانی دارند، مثلا:
- برق خودرو: اینورتر تبدیل برق ۱۲ ولت DC خودرو به برق شهری
- جوشکاری
- کنترل دور الکتروموتور و پمپ‌های صنعتی (خرید پمپ صنعتی)
اینورترهای برق می‌توانند کاملاً الکترونیکی باشند یا اثرات مکانیکی را با مدار‌های الکترونیکی ترکیب کنند. ازآنجایی‌که اینورترها الکتریسیته DC را از باتری‌ها، پنل‌های خورشیدی یا سلول‌های سوختی به برق AC تبدیل می‌کنند، در همه صنایع از جمله مواد غذایی و نوشیدنی، فن‌ها، هواکش‌ها یا تسمه نقاله‌ها، پمپ‌ها و ون‌های تبرید استفاده می‌شوند.
شماره‌های تماس: ۰۲۱۶۶۲۷۸۹۰۴ – ۰۲۱۶۶۲۶۸۹۲۰
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید و انتخاب اینورتر درایو
عوامل خرابی اینورتر
همان‌طور که گفته شد، واضح است که چگونه خرابی اینورتر می‌تواند باعث وقفه در تولید و خسارات مالی قابل‌توجهی شود. شایع‌ترین عوامل خرابی اینورتر یا عملکرد نادرست آن، نصب نامناسب است که اغلب ترکیبی از عدم پیروی از توصیه‌های راهنمای کاربر و انتخاب نامناسب نوع کابل، گیج یا فیوز‌ها است.
وقتی تست نصب را پشت سر گذاشتید و محصولتان راه‌اندازی شد، چند نکته ساده را که در ادامه مطرح شده‌اند، چک کنید.
سایش خازن (Capacitor Wear)
اولین مورد از عوامل خرابی اینورتر، سایش الکترومکانیکی خازن است. اینورترها برای ارائه توان خروجی خالص و بدون نویز، در سطوح مختلف جریان به خازن‌ها متکی هستند. بااین‌حال خازن‌های الکترولیتی طول عمر محدودی دارند و سریع‌تر از اجزای خشک فرسوده می‌شوند.
علاوه بر این، خازن‌ها به دما بسیار حساس هستند. دمای بیش از دمای کاری اعلام‌شده توسط سازنده که اغلب ناشی از جریان زیاد است، می‌تواند عمر قطعه را کاهش دهد. بااین‌حال، ازآنجایی‌که الکترولیت‌ها در دما‌های بالاتر سریع‌تر تبخیر می‌شوند، عمر خازن زمانی افزایش می‌یابد که در دمای پایین‌تر از دمای عملیاتی کار می‌کنند. تعمیر و نگهداری ثابت و تعویض منظم خازن‌ها از بسیاری از مشکلات جلوگیری می‌کند.
استفاده مداوم و بیش از حد (Overuse)
استفاده از اینورترها فراتر از حد کارکرد و توان آن‌ها، می‌تواند در خرابی پل اینورتر و کاهش طول عمر آن نقش داشته باشد. تکیه بر یک اینورتر یا مجموعه‌ای از اینورترها که برای کار مداوم مناسب نیستند، فرسودگی اینورتر را سرعت می‌بخشد. با گذشت زمان، با وجود تعمیر و نگهداری منظم، قطعات به‌سادگی فرسوده شده و سپس شکسته می‌شوند.
ولتاژ زیاد و کم (Over and under voltage)
دو مشکل بعدی که می‌تواند از عوامل خرابی اینورتر باشد، جریان بیش‌ازحد و ولتاژ بیش از حد است. اگر جریان یا ولتاژ به سطحی افزایش یابد که اینورتر برای آن درجه‌بندی نشده باشد، می‌تواند باعث آسیب به اجزای دستگاه، اغلب پل اینورتر شود.
اغلب این آسیب ناشی از گرمای اضافی تولید شده توسط افزایش ولتاژ یا جریان است. با فیوز‌ها یا قطع‌کننده‌های مدار می‌توان از جریان بیش از حد جلوگیری کرد؛ اما جلوگیری از اعمال ولتاژ بیش از حد به این سادگی‌ها میسر نیست. گاهی اوقات ولتاژ اضافه توسط ما به‌وجود می‌آید؛ اما گاهی اوقات نیز در اثر رعد و برق یا تشعشعات خورشیدی ولتاژ ورودی به مجموعه به‌طور ناگهانی و غیرقابل‌کنترل افزایش می‌یابد.
ارتعاشات اولتراسونیک (Ultrasonic vibrations)
صرف‌نظر از سن یا کیفیت ماشین‌آلات، ارتعاشات اجتناب‌ناپذیر است. لرزش بیش‌ازحد می‌تواند قطعات الکترونیکی را شل کرده و باعث خوردگی آن‌ها شود. ارتعاشات اولتراسونیک که از هسته اجزای القایی منشأ می‌گیرند، باعث اصطکاک شده و به گرمای ناخواسته تولیدشده توسط دستگاه می‌افزایند. این گرما به اجزای اینورتر آسیب می‌رساند.
تمیز کردن پایانه‌های جعبه باتری، فیوز‌ها و اتصال اینورتر حداقل هر ۶ ماه یک‌بار بسیار مهم است. علاوه براین، فرآیند تمیز کردن باید به‌درستی انجام شود، در غیر این صورت ممکن است آسیب بیشتری به مجموعه برسانید. در حالت ایده‌آل، باید از برس سیمی و گریس برای تمیزکردن اینورتر استفاده شود.
بیشتر بخوانید:
- ۵ دلیل خرابی الکتروموتورهای TEFC و راه‌های جلوگیری از آن
- ۴ راهکار برای کاهش صدا و نویز گیربکس‌های صنعتی
سخن پایانی
مانند هر ماشین دیگری، یک سیستم محرک اینورتر می‌تواند قربانی مشکلات مختلفی شود که می‌تواند ناشی از خرابی داخلی، محیط عملیاتی و استفاده بیش‌ازحد باشد. بدون تعمیر و نگهداری مناسب و شناسایی عوامل خرابی اینورتر، ماشین‌آلات می‌توانند کمتر از ظرفیت کار کنند یا در نهایت فرسوده شوند. هر دستگاهی ممکن است بدین ترتیب دچار مشکل شود. برای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی باید عوامل آسیب‌زا را شناسایی و رفع کنید.
