الکتروموتور به عنوان جزوی از مولد نیروی محرکه، نقش اصلی را در ماشین‌آلات در هر صنعتی ایفا می‌کنند. آسیب دیدن یا راندمان پایین در یک موتور الکتریکی می‌تواند باعث تعطیل شدن کسب‌وکار یا بازده پایین در خروجی خط تولید شود که در نوع خود، برای هر کسب‌وکاری فاجعه‌بار است. هدف از نگارش این مطلب در بلاگ سام تجهیز، آشنایی با مشکلات رایج الکتروموتورها و راه برطرف کردن هرکدام از آن‌ها است. همراه ما بمانید.
الکتروموتور چیست + انواع
الکتروموتور همان‌طور که کم‌وبیش از نامش پیدا است، وظیفه تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی در محیط‌های مسکونی و صنعتی را برعهده دارد. الکتروموتورها در صنایع متفاوتی مانند ساخت دستگاه تهویه هوا، لوازم‌خانگی، توربین‌ها، پمپ‌ها، دمنده‌ها، فن‌ها، ابزارآلات، ابزارهای برقی دینام، کمپرسورها، دستگاه‌های نورد، کشتی‌ها، انتقال‌دهنده‌ها و کارخانه‌های کاغذسازی مورداستفاده قرار می‌گیرند.
الکتروموتورها در نگاه کلی از اجزای سازنده اصلی محور و آهنربا (استاتور)، منبع برق DC، آرمیچر (روتور)، زغال هادی و سوئیچ تغییردهنده جهت برق ساخته می‌شوند. انواع الکتروموتور به شرح زیر است:
- الکتروموتور موتور DC: موتور سری، موتور موازی، موتور کمپوند، موتور خودتحریک، موتور مغناطیس دائم (PMDC)
- الکتروموتور موتور AC: موتور القایی و موتور سنکرون
- الکتروموتور خاص: موتور پله‌ای (استپر موتور)، موتور DC بدون جاروبک، موتور هیسترزیسی، موتور رلوکتانسی، موتور یونیورسال.
مشکلات رایج الکتروموتور + عیب‌یابی الکتروموتور
درک صحیح مشکلات رایجی که ممکن است در موتورهای الکتریکی رخ دهد، به شما این امکان را می‌دهد که علاوه بر کاهش زمان و هزینه تعمیرات، به افزایش طول عمر الکتروموتور خود کمک کنید. این مشکلات عبارتند از:
۱. مقاومت کم
مقاومت پایین یکی از مشکلات رایج الکتروموتور است که اتفاقاً جلوگیری از وقوع آن نیز کمی سخت است. در این حالت، عایق سیم‌پیچ‌های داخلی موتور، تحت شرایطی مانند گرمای بیش‌ازحد، خوردگی یا آسیب فیزیکی تخریب می‌شود. این تخریب باعث جداسازی ناکافی بین سیم‌پیچ‌ها یا هادی‌های موتور شده و منجر به اتصال کوتاه، نشتی و در نهایت خرابی موتور می‌شود.
عایق سیم‌پیچ‌ها را به‌طور مرتب بررسی کنید و قبل از اینکه مقاومت کم منجر به خرابی شود، قطعات مربوطه را تعویض کنید.
۲. گرم شدن بیش از حد
گرمای بیش‌ازحد معمولاً به دلیل دمای بالا در محیط کار یا کیفیت پایین برق ایجاد می‌شود. گرمای بیش از حد عامل حدود ۵۵ درصد از خرابی‌های عایق در الکتروموتور است. به ازای هر ۱۰ درجه سانتی‌گراد که دمای موتور افزایش می‌یابد، عمر عایق به نصف کاهش می‌یابد.
برای جلوگیری از گرمای بیش‌ازحد، مطمئن شوید که الکتروموتور تا حد امکان خنک نگه‌داشته شوند. این کار را می‌توان با خنک نگه‌داشتن محیط کار تا حد امکان و بررسی منظم دمای موتور و سلامت فن‌های خنک‌کننده انجام داد.
۳. اضافه‌بار الکتریکی
اضافه‌بار الکتریکی معمولاً به‌صورت عبور جریان اضافه از مدار داخلی الکتروموتور اتفاق می‌افتد. این اضافه‌بار ناشی از جریان بیش‌ازحد در سیم‌پیچ‌های موتور است که از جریان نامی و قابل‌تحمل موتور بیشتر است. جریان اضافه اغلب نتیجه ولتاژ پایین تغذیه است که منجر به کشیدن جریان بیشتر موتور در تلاش برای حفظ گشتاور می‌شود. اضافه‌بار الکتریکی همچنین می‌تواند ناشی از اتصال کوتاه هادی‌ها یا منبع ولتاژ بیش‌ازحد توان موتور باشد.
نصب فیوز و محافظ جریان اضافه که قادر به تشخیص جریان اضافه و قطع جریان برای محافظت از موتور باشد، مهم است.
۴. لرزش
یکی از مشکلات رایج الکتروموتورها، لرزش است. لرزش می‌تواند به موتورهای الکتریکی آسیب بسیاری برساند و اغلب باعث کاهش طول عمر موتور می‌شود. لرزش، اغلب به‌دلیل قرار گرفتن موتور روی یک سطح ناهموار یا ناپایدار ایجاد می‌شود. درعین‌حال، لرزش می‌تواند در نتیجه یک مشکل اساسی در موتور، مانند ناهماهنگی یا خوردگی قطعات باشد.
الکتروموتور باید روی یک سطح صاف و پایدار قرار داده شده و به‌طور مرتب با استفاده از ابزار آنالیز دقیق ارتعاش، بازرسی شوند. شل بودن بلبرینگ‌ها یکی از دلایل اصلی ایجاد ارتعاش است.
۵. آلودگی
الکتروموتورها اغلب در محیط‌هایی کار می‌کنند که گردوغبار، کثیفی و مواد شیمیایی وجود دارد. این مواد وارد موتور شده و منجر به آلودگی و خرابی آن می‌شوند. این آلاینده‌ها می‌توانند روی یاتاقان‌ها و توپی‌ها نشسته و منجر به ارتعاش و سایش شوند. این ذرات همچنین ممکن است فن خنک‌کننده را مسدود کرده و دمای موتور را افزایش دهند.
در چیدمان فضای کار، سعی کنید موتور‌ها را دور از ماشین‌آلات دیگری که غبار و آلودگی تولید می‌کنند قرار دهید. محیط کار، ابزار و وسیله‌ها را تا حد ممکن تمیز نگه‌دارید.
بیشتر بخوانید:
عیب یابی و رفع مشکل در گیربکس های صنعتی
برای افزایش طول عمر و نگهداری الکتروموتور این نکات را رعایت کنید
عوامل خرابی اینورتر درایوها و جلوگیری از وقوع آن‌ها
۵ روش عملی برای راه اندازی الکتروموتور سه فاز
سخن پایانی
موتورهای الکتریکی مولد نیروی محرکه در طیف وسیعی از کاربرد‌ها در صنایع مختلف هستند. به‌منظور کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری، افزایش بازدهی خط تولید و جلوگیری از آسیب رسیدن به سایر تجهیزات گران‌قیمت و توقف خط تولید، بازرسی منظم و اصولی الکتروموتورها بسیار ضروری است. نکاتی که در این مطلب در مورد خرید الکتروموتور و مشکلات رایج الکتروموتور ذکر شد را رعایت کنید و اگر در مورد وضعیت موتور خود شک دارید، توصیه می‌شود برای بررسی بیشتر با یک متخصص تماس بگیرید.
