کانوایر (نقاله یا نوار نقاله) جزئی از مجموعه تجهیزات مکانیکی است که امکان انتقال مواد از نقطه‌ای به نقطه دیگر را فراهم می‌کند. کانوایرها کاربرد ویژه‌ای در جابجایی و انتقال مواد – سنگین و بزرگ یا کوچک و سبک – دارند. سیستم‌های کانوایر برای انتقال و حمل سریع و کارآمد گستره وسیعی از مواد طراحی می‌شوند و در صنایعی مثل صنایع بسته‌بندی و باربری بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند. انواع بسیار متنوعی از سیستم‌های کانوایر، با توجه به نیاز صنایع مختلف وجود دارد. با سام تجهیز همراه باشید.
کاربرد سیستم کانوایر در صنایع
سیستم‌های حمل و نقل یا کانوایر به دلیل مزایای فراوان در گستره وسیعی از صنایع به کار گرفته می‌شوند:
- کانوایرها به راحتی و به طور ایمن مواد را از سطح یا محلی به سطح یا محل دیگر انتقال می‌دهند، درحالی‌که انجام این فرآیند با نیروی انسانی بسیار سخت و هزینه‌بر است.
- نصب کانوایرها تقریباً در هر محلی امکان‌پذیر بوده و استفاده از آن‌ها بسیار ایمن‌تر از لیفتراک یا تجهیزات دیگر برای انتقال مواد است.
- قابلیت انتقال مواد با اشکال، اندازه‌ها و وزن مختلف با کانوایرها وجود دارد. همچنین ویژگی‌های ایمنی پیشرفته قابل نصب روی آن‌ها، از بروز حوادث جلوگیری می‌کند.
- گزینه‌های مختلفی برای راه‌اندازی سیستم‌های کانوایر وجود دارد. از جمله سیستم‌های هیدرولیکی، مکانیکی و کاملاً اتوماتیک که براساس نیاز قابل تغییرند.
سیستم‌های کانوایر به طور معمول در بسیاری از صنایع از جمله معدن، خودروسازی، کشاورزی، کامپیوتر، الکترونیک، مواد غذایی، هوافضا، داروسازی، شیمیایی، نوشیدنی و کنسرو، چاپ و بسته‌بندی و صنایع سیمان استفاده می‌شوند. اگرچه گستره وسیعی از مواد قابل انتقال هستند، برخی از رایج‌ترین آن‌ها عبارتند از مواد غذایی مثل حبوبات و آجیل، بطری‌ها و قوطی‌ها، اجزای خودرو، فلزات اوراق، قرص و پودر، چوب، انواع دانه و علوفه.
مراقبت و نگهداری از سیستم‌های کانوایر
غالباً سیستم کانوایر در کارخانه‌ها به عنوان بستری برای انتقال مؤثر و سریع محصول است. موارد تعمیر و نگهداری سیستم کانوایر که یک شرکت می‌تواند به واسطه آن از کارکرد صحیح و با بیشترین ظرفیت اطمینان پیدا کند، شامل بازرسی‌های منظم سیستم، نظارت و کنترل دقیق عملکرد الکتروموتورها و گیربکس ها، موجود داشتن قطعات یدکی اصلی در انبار و آموزش مناسب پرسنل و کارکنان است. مراقبت از سیستم‌های کانوایر می‌تواند شما را از خرید الکتروموتور جدید و پرداخت قیمت گیربکس صنعتی که چندان ار زان هم نیست، بی‌نیاز کند.
مواردی که باعث افزایش عمر مفید یک سیستم کانوایر می‌شوند عبارت است از: انتخاب صحیح نوع کانوایر متناسب با مواد، طراحی صحیح سیستم و توجه به روش‌های نگهداری منظم.
سیستم کانوایری که به درستی طراحی و انتخاب شده و نگهداری مناسبی داشته باشد، عمر مفید طولانی خواهد داشت.
در مطلبی دیگر با عنوان راهنمای انتخاب نوار نقاله مناسب به چگونگی و موارد حائز اهمیت برای انتخاب نوار نقاله مناسب پرداخته‌ایم.
انواع سیستم‌های کانوایر یا نقاله
- کانوایرهای ثقلی یا گرانشی (Gravity)
- کانوایرهای ثقلی غلتکی
- کانوایرهای تسمه‌ای (نوار نقاله)
- کانوایرهای توری سیمی (Wire mesh)
- کانوایرهای تسمه پلاستیکی
- کانوایرهای پیاله‌ای (Bucket)
- کانوایرهای انعطاف‌پذیر (Flexible)
- کانوایرهای صفحه‌ای (Slat)
- کانوایرهای عمودی
- کانوایرهای مارپیچ
- کانوایرهای ارتعاشی
- کانوایرهای پنوماتیک
- کانوایرهای زنجیری
- کانوایرهای پیچشی یا حلزونی (Screw)
- کانوایرهای غتلکی زنجیری
- کانوایرهای هوایی تیرآهنی
- کانوایرهای ضد گرد و غبار
- کانوایرهای خودرو
- کانوایرهای زمینی
- کانوایرهای بازویی
سیستم‌های کانوایر پنوماتیک
هر سیستم پنوماتیک لوله‌ها یا کانال‌هایی با نام خطوط انتقال دارد که ترکیبی از مواد و جریان هوا را حمل می‌کنند. موادی که قابلیت حمل با این سیستم را دارند مواردی نظیر مواد خرد شده یا پودرهای خشک مثل سیمان، خاکستر و غیره هستند. این مواد می‌توانند به راحتی با استفاده از جریان هوا و با سرعت بالا از طریق خطوط لوله انتقال پیدا کنند. در کانوایرهای پنوماتیک از کمپرسورهای هوا، دستگاه‌های وکیوم‌ها یا دمنده‌ها (بلوئر) می‌توان برای ایجاد جریان هوا استفاده کرد. انتخاب هریک از روش‌ها برای تولید جریان هوا بستگی به محاسبات مهندسان و توجه آن‌ها به مواردی مثل بهره‌وری و اقتصادی بودن آن دارد. سه سیستم اصلی برای تولید جریان هوا با سرعت بالا استفاده می‌شود:
- سیستم‌های مکش یا خلاء: در این سیستم با استفاده خلاء ایجاد شده در خط لوله، مواد همراه هوای محیط انتقال پیدا می‌کنند. این سیستم با فشار کم که در حدود ۰.۴ تا ۰.۵ اتمسفر کمتر از فشار جو است عمل کرده و عمدتاً جهت انتقال مواد سبک به کار گرفته می‌شود.
- سیستم‌های تحت فشار: در این سیستم با استفاده از فشار مثبت مواد از یک نقطه به نقطه دیگر منتقل می‌شوند. این سیستم با فشار ۶ اتمسفر و بالاتر عمل می‌کند و برای انتقال مواد از یک نقطه واحد به چند نقطه مختلف ایده‌آل است.
- سیستم‌های ترکیبی: در این روش از سیستم مکش برای انتقال و تجمیع مواد از چند نقطه بارگیری و سپس از سیستم تحت فشار برای رساندن آن‌ها به چند محل تخلیه استفاده می‌شود.
سیستم‌های کانوایر ارتعاشی
کانوایر ارتعاشی در واقع دستگاهی با یک سطح انتقال جامد است که یک سمت آن به یک فیدر یا ظرف بزرگ متصل بوده و از موتور ویبره یا ویبره بدنه برای ایجاد ارتعاش و لرزش در قسمت‌های مختلف آن استفاده شده است. کانوایرهای لرزشی به دلیل اهمیت مواردی مثل رعایت اصول بهداشتی، آبکشی و تعمیر و نگهداری کم در صنایع غذایی، به طور گسترده‌ای در این صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین این نوع کانوایرها برای استفاده در محیط‌های خشن، بسیار گرم و کثیف یا خورنده مناسب‌اند.
به طور مثال این کانوایرها می‌توانند برای انتقال قطعات فلزی تازه ساخته شده که دمای آن‌ها بیش از 820 درجه سانتی‌گراد است، مورد استفاده قرار گیرند. با توجه به ماهیت ثابت سطح انتقال در این نوع از نقاله‌ها، از آن‌ها می‌توان برای مرتب‌سازی، غربال‌گری، طبقه‌بندی قطعات استفاده کرد. کانوایرهای ارتعاشی یا ویبره نقاله‌ها برای انتقال مواد در زوایایی بیش از ۴۵ درجه از سطح افق نیازمند سطوح انتقال با اشکال خاص هستند. سطوح انتقال تخت موارد را با شیب ۵ درجه نسبت به افق انتقال می‌دهند.
سیستم‌های کانوایر انعطاف‌پذیر
کانوایر انعطاف‌پذیر از یک مجموعه غلطک کانوایر از جنس آلومینیوم یا فولاد ضدزنگ تشکیل شده است که قابلیت تغییر طول و شکل دارد. مواد و محصولاتی که باید حمل شوند می‌توانند به طور مستقیم روی کانوایر قرار گرفته یا در پالت‌ها و حامل‌های مخصوص منتقل شوند. این نقاله‌ها برای استفاده در محل‌هایی که موانعی موجود است و مسیرهای دلخواه و منحنی کاربرد دراد. این کانوایرها در سطوح مختلف ساخته شده می‌توانند در محیط‌های مختلف مورد استفاده قرار بگیرند. بسته‌بندی در صنایع غذایی و دارویی و همچنین فروشگاه‌ها و سوپرمارکت‌های بزرگ از این کانوایرها استفاده می‌کنند.
سیستم کانوایر عمودی و کانوایر مارپیچ
کانوایر عمودی – که از آن با نام آسانسور باربری یا بالابر نیز نامبرده می‌شود – سیستمی است که برای پایین یا بالا بردن مواد به سطوح مختلف در یک پروسه مورد استفاده قرار می‌گیرد. نمونه‌ایی از کاربرد این نقاله‌ها در فرآیند مونتاژ صنعتی برای انتقال مواد به طبقات مختلف است. اگرچه عملکرد این کانوایرها شبیه آسانسور است اما از آن‌ها فقط برای حمل مواد و قطعات استفاده شده و حمل و نقل افراد با آن‌ها ممکن نیست. تقریباً همه کانوایرهای عمودی می‌توانند به طور سیستماتیک با کانوایرهای افقی هماهنگ و متصل شوند و با کارکرد هر دو این سیستم‌ها کنار هم می‌توان به یک خط مونتاژ انعطاف‌پذیر دست پیدا کرد.
کانوایرهای اسپیرال (مارپیچ) هم مثل نقاله‌های عمودی قابلیت انتقال مواد به سطوح مختلف را دارند با این تفاوت که می‌توانند بار مواد را به طور پیوسته انتقال دهند. عمدتاً به دلیل توانایی تسهیل تولید در ظرفیت بالا، در صنایعی مثل صنایع غذایی، نوشیدنی، دارویی و صنایع بسته‌بندی که نیاز به خروجی بالاتری از مواد و محصولات است، سیستمی متشکل از ترکیب این کانوایرها با کانوایرهای عمودی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کانوایرهای با کاربری سنگین
نوار نقاله‌های غلتکی سنگین برای حمل اقلامی که وزن آن‌ها حداقل ۲۳۰ کیلوگرم باشد استفاده می‌شوند. این نوع از کانوایرها برای سهولت در جابجایی تجهیزات یا محصولات سنگین به کار گرفته می‌شوند. در اکثر نقاله‌ها و نوارنقاله‌های با کاربری سنگین سرعت انتقال مواد می‌تواند تا ۲۳ متر بر دقیقه برسد.
انواع نقاله‌های سنگین عبارتند از نقاله غلتکی گرانشی، نقاله غلتکی زنجیری، نقاله انباشت پالتی و نقاله زنجیری چند ردیفه.
نقاله غلتکی گرانشی که کاربری بسیار ساده‌ای دارد و در صنایع مختلف مثل خودرو و فروشگاه‌های خرده‌فروشی استفاده می‌شود.
نقاله‌های غلتکی با محرک زنجیر برای انتقال مواد در یک یا دو جهت و بارهای بزرگ و سنگین کاربرد دارند.
کانوایرهای انباشت پالتی با یک کلاچ مکانیکی کنترل شده و کار می‌کنند، که اجازه کنترل بخش مختلف کانوایر را می‌دهد.
کانوایرهای زنجیری چند ردیفه در مواردی که استفاده از نوارنقاله‌های غلتکی معمولی برای انتقال محصولات ممکن نیست، به کار گرفته می‌شوند.
همه مطالب و مقالات قرار گرفته در سایت سام تجهیز به صورت اختصاصی تهیه (ترجمه یا تألیف) می‌شوند. لذا استفاده شخصی تنها با ذکر نام و آدرس سایت سام تجهیز و استفاده تجاری در فضای اینترنت یا خارج از آن منوط به کسب اجازه کتبی است.
