امروزه از تجهیزات، ماشین‌آلات و ابزارهای مختلفی در صنایع استفاده می‌شوند که هر کدام از آن‌ها با توجه به قابلیت‌ها و ویژگی‌هایی که دارند به منظور اهداف خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. الکتروموتورها یکی از کاربردی‌ترین تجهیزاتی هستند که در صنایع مختلف با اهداف متفاوت مورد استفاده قرار می‌گیرند. در واقع این دستگاه با توانایی تبدیل انرژی الکتریکی به مکانیکی توانسته حجم عظیمی از نیازها را در صنایع مختلف برآورده کند؛ همین ویژگی باعث شده که کاربرد الکتروموتور در صنایع بسیار گسترده باشد. این تجهیزات در انواع مختلفی در دسترس هستند که هر کدام بر اساس ویژگی‌ها و قابلیت‌هایی که دارند در بخش‌های مختلفی از صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرند. با سام تجهیز همراه باشید.
الکتروموتور یا موتور الکتریکی چیست؟
برای درک بهتر کاربرد الکتروموتور در صنایع مختلف، آشنایی با آن و نحوه کارکرد آن از اهمیت زیادی برخوردار است. الکتروموتور وسیله‌ای است که به منظور تبدیل انرژی الکتریکی به مکانیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ابزار به این شکل کار می‌کند که جریان الکتریکی، میدان مغناطیسی و سیم‌پیچ موتور در آن تولید نیرو می‌کنند که این نیرو سبب چرخش شده و به انرژی مکانیکی تبدیل می‌شود.
این موتورها را می‌توان بر اساس ویژگی‌ها و معیارهای مختلف مانند منبع تغذیه، ساختمان، نوع کاربرد و غیره در گروه‌های مختلف دسته‌بندی کرد؛ معمولا انواع الکتروموتور بر اساس منبع تغذیه تقسیم‌بندی می‌شوند.
انواع الکتروموتور کدام است؟
با توجه به کاربرد الکتروموتور این ابزار در چند دسته تقسیم‌بندی می‌کنند که شامل الکتروموتور AC، الکتروموتور DC و الکتروموتور خاص می‌شود. (الکتروموتور چیست؟) هر یک از این نوع الکتروموتورها قابلیت‌های متفاوتی دارند که به همین منظور در صنایع مختلف به کار گرفته می‌شوند.
الکتروموتور AC یا Alternating Current
یکی از انواع الکتروموتور صنعتی محسوب می‌شود که از برق AC یا متناوب تغذیه می‌کند. این نوع الکتروموتور در انعطاف‌پذیری بالایی در تأمین انرژی برخوردار است و به دلیل سهولت در تعمیر تمایل بیشتری به استفاده از این موتورها در صنایع مختلف وجود دارد؛ موتورهای AC از نظر منبع تغذیه در دو نوع تک فاز و الکتروموتور سه فاز دسته‌بندی می‌شوند.
کاربرد الکتروموتور تک فاز مصارف ساده و سبک است و معمولا این نوع موتورها به صورت تک خازن یا رله‌ای و دو خازن ساخته و عرضه می‌شوند. موتورهای الکتریکی AC می‌توانند از گرم شدن بیش از حد و همچنین خراب شدن تجهیزات متصل به خود جلوگیری کنند به همین دلیل در پمپ‌ها، صنایع مواد غذایی، صنایع تجهیزات بسته‌بندی، نوار نقاله و غیره به کار گرفته می‌شوند.
الکتروموتور DC یا Direct Current
در خصوص کاربرد الکتروموتور DC به عنوان یکی دیگر از انواع موتورهای الکتریکی باید به این نکته اشاره کرد که این موتورها در نقطه مقابل موتورهای AC قرار دارند. این موتورها جریان را به صورت مستقیم منتقل کرده و به همین دلیل از روتور، استاتور، کموتاتور و جاروبک برخوردار هستند. این دسته از الکتروموتورها در انواع مختلفی تولید می‌شوند و به این دلیل که برای نصب و راه‌اندازی آن‌ها به گشتاور بالا نیاز است، در صنایعی که به گشتاور بالا نیاز دارند مورد استفاده قرار می‌گیرند.
موتورهای DC در گشتاورهای بالا راندمان بسیار خوبی دارند و به همین دلیل در جرثقیل‌های فوق سنگین، آسانسورهای هیدرولیکی و مواردی از این قبیل مورد استفاده قرار می‌گیرند.
الکتروموتورهای خاص
در مورد کاربرد الکتروموتور خاص باید به این موضوع اشاره کرد که این موتورها از همان نوع AC و DC بوده و با توجه به نوع مصرف یک سری تغییرات در اجزا و راندمان آن‌ها به وجود آمده است. الکتروموتورهای خاص بر اساس نوع طراحی به چند دسته تقسیم‌بندی می‌شود که شامل موارد زیر است:
- هیسترزیس
- پله‌ای
- سروو
- یونیورسال
- دالاندر
- کولری
- ضد انفجار
در بین انواع الکتروموتور خاص، می‌توان از الکتروموتورهای کولری و ضد انفجار به عنوان پرکاربردترین موتورها نام برد. از موتورهای ضد انفجار در صنایع حساس مانند پتروشیمی، پالایشگاهها، معادن زیرزمینی و غیره استفاده می‌شود.
انواع کاربرد الکتروموتور در صنعت
الکتروموتورها از کاربردهای متنوعی در صنایع مختلف برخوردار هستند و یکی از مهم‌ترین دستگاه‌های الکتریکی در صنایع مختلف به حساب می‌آیند. از این وسایل الکتریکی در به صورت گسترده در توربین‌ها، دمنده‌ها، فن‌های صنعتی، پمپ‌ها، ابزارهای برقی، دینام‌ها، کمپرسورها، کشتی‌ها، دستگاه‌های نورد و انتقال دهنده استفاده می‌شود. در صنایعی مانند تولید تجهیزات تهویه هوا، خنک‌کننده‌ها، لوازم خانگی و وسایل نقلیه موتوری نیز از انواع الکتروموتور استفاده می‌شود. بالابرها، وینچ، کلاچ، ربات‌ها و آسیاب‌ها از دیگر موارد کاربرد الکتروموتور در صنایع به حساب می‌آیند.
کاربرد الکتروموتور تنها محدود به صنایع مختلف نشده و از این موتورها در زندگی روزمره و دستگاه‌ها و تجهیزاتی که به صورت روزانه استفاده می‌کنیم نیز به کار گرفته می‌شود. لوازم خانگی، انواع اسباب بازی کودکان، خودروهای مختلف، آسانسور و بالابرها از مهم‌ترین موارد کاربرد الکتروموتور در غیر از صنایع محسوب می‌شود.
بیشتر بخوانید: علت صدای الکتروموتور چیست؟ صدای ناهنجار الکتروموتور نشانه چیست؟
کاربرد الکتروموتور در لوازم خانگی
از موتورهای الکتریکی به صورت گسترده در لوازم خانگی استفاده می‌شود به طوری که بسیاری از این تجهیزات که به صورت روزمره از آن استفاده می‌کنیم از موتور الکتریکی بهره می‌برند. پمپ آب، فن کولر، ماشین لباسشویی و غیره از مهم‌ترین وسایل و لوازم خانگی محسوب می‌شوند که به یکی از انواع الکتروموتور مجهز شده‌اند.
چرخاندن گاز در لوله‌های انواع یخچال و فریز خانگی، از دیگر موارد کاربرد الکتروموتور محسوب می‌شود. در پمپ صنعتی آب که وظیفه پمپاژ آب به داخل لوله‌ها، چرخش آب گرن در پکیج‌ها و سیستم‌های گرمایشی مختلف، چرخش آب در شوفاژ، پمپ شناور به منظور تخلیه آب چاه و پمپ کف‌کش استخر از دیگر مواردی هستند که می‌توان برای کاربرد موتورهای الکتریکی نام برد. ساعت دیواری، هواکش سرویس بهداشتی و ماشین ظرفشویی نیز به نوعی از الکتروموتور مجهز شده‌اند.
کاربرد الکتروموتور در صنعت ساختمان
صنایع ساختمانی یکی از مهم‌ترین حوزه‌هایی هستند که از الکتروموتور در آن استفاده می‌شود. این موتورها از زمان شروع فرایند ساخت تا زمان بهره‌برداری مورد استفاده قرار می‌گیرد. بالابرهای ساختمانی، پمپ‌های ویبره بتن، آسانسورها و درب‌های ریموتی، فرزهای سبک و سنگین، انواع دریل برقی، چکش‌های برقی و… از مهم‌ترین موارد کاربرد الکتروموتور در صنایع ساختمان به حساب می‌‌آید.
کاربرد الکتروموتور در اسباب بازی کودکان
یکی از مهم‌ترین موارد کاربرد موتورهای الکتریکی مربوط به اسباب‌بازی کودکان است؛ از الکتروموتور در انواع اسباب‌های بازی‌های رباتی، ماشین‌های شارژی و کنترلی به صورت گسترده استفاده می‌شود. شهر بازی‌ها یکی از مکان‌هایی هستند به صورت گسترده از الکتروموتور استفاده می‌کنند. کشتی‌های پرنده، سینماهای چندبعدی و رنجره‌ها برای حرکت به موتورهای الکتریکی نیاز دارند. اسکوترهای برقی و همچنین موتورهای شارژی از دیگر دستگاه‌هایی هستند که از الکتروموتور استفاده می‌کنند.
کاربرد الکتروموتور در خودرو
از صنایع خودروسازی می‌توان به عنوان یکی از اصلی‌ترین موارد کاربرد انواع موتور الکتریکی نام برد. از این موتورها در قسمت‌های مختلف خودرو استفاده می‌شود؛ نمونه بارز استفاده از این موتورها در انواع خودرو، سیستم برف پاک‌کن است. در این سیستم حرکت لازم برای برف پاک‌کن از طریق یک الکتروموتور از نوع DC تأمین می‌شود.
سخن آخر
در بسیاری از صنایع به منظور کارکرد و عملکرد بهتر دستگاه‌ها نیاز است که انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی تبدیل شده و قسمت‌های مختلف دستگاه به حرکت درآید. برای این منظور از الکتروموتور یا موتور الکتریکی استفاده می‌شود که از طریق میدان مغناطیسی حاصل از جریان الکتریکی می‌تواند انرژی مکانیکی لازم برای حرکت دستگاه‌ها را تأمین کند. همین امر باعث شده که کاربرد الکتروموتور در صنایع و خرید الکتروموتور بسیار گسترده بوده و بسیاری از صنایع مانند پتروشیمی، پالایشگاهها، خودروسازی، ساخت لوازم خانگی، توربین‌های بادی، فن‌های صنعتی، پمپ‌ها و غیره از این نوع موتورها در قسمت‌های مختلف استفاده می‌کنند.
