یکی از پر طرفدارترین وسایل سرمایشی در کشور ما به خصوص برای مناطق کویری و گرم خشک، کولر آبی است. کولر دارای چند جز اساسی است که با کمک آنها هوای گرم را گرفته و آن را به هوای خنک و مطبوع تبدیل میکند. دینام کولر از مهمترین اجزای کولر آبی است که با ایجاد انرژی لازم برای چرخش حلزونی به وسیله تسمه، باعث میشود کولر آبی بتواند کار خنک کنندگی را به درستی انجام دهد. دینام کولر آبی با نامهای دیگری از جمله موتور کولر آبی و یا الکتروموتور کولر نیز شناخته میشود. دراین مقاله قصد داریم به طور جامعی درباره دینام کولر آبی و انواع آن صحبت کنیم. تا پایان همراه سام تجهیز باشید.
دینام کولر آبی چیست و چه نقشی در کولر آبی دارد؟
دینام کولر آبی همان موتور کولر آن است که در واقع مهمترین و حساسترین بخش از کولر به شمار میرود. زیرا در صورت خرابی دینام یا موتور، کولر از کار میافتد و تعمیر آن نیز کاری تخصصی و مشکل است. موتور کولر با توجه به نوع و اندازه کولر در اندازهها و با مشخصات مختلفی تولید میشود. در کشور ما معمولاً موتور کولر آبی با توانهای یک سوم، یک دوم و سه چهارم اسب بخار هستند. موتور کولرهای آبی خانگی تک فاز و دو سرعته بوده و دارای دو دور کند و دور تند است.
دینام کولر از نوع قفس سنجابی است و به وسیله نیروی گریز از مرکز، انرژی مکانیکی تولید میکند. این نیروی گریز از مرکز توسط سیم پیچهای درون دینام یا همان الکتروموتور قفس سنجابی تولید میشود. دینام تولید کننده اصلی انرژی مکانیکی مورد نیاز برای عملکرد صحیح کولر آبی است. با تبدیل برق به انرژی مکانیکی، توانایی لازم برای چرخاندن حلزونی کولر از طریق تسمه را به وجود میآورد تا باد خنک به محیط اتاق منتقل شود. میتوان گفت حجم هوادهی و قدرت کولر ارتباط مستقیمی با قدرت الکتروموتور کولر آبی دارد.
انواع دینام کولر آبی
انواع دینام کولر آبی را میتوان بر اساس تک فاز و سه فاز بودن، بر اساس میزان توان (اسب بخار)، موتورهای AC، DC و الکتروموتورهای یونیورسال که همAC و هم DC هستند، یا نحوه راه اندازی هر موتور تقسیم بندی کرد. دینامهای تک فاز برای مصارف خانگی و دینامهای سه فاز برای مصارف صنعتی و کولرهای آبی با توان بالا کاربرد دارند. به طور معمول در ایران از کولرهای آبی تک فاز با الکتروموتور AC استفاده میشود. در خرید الکتروموتورهای AC باید به این توجه کنید که آنها به دو دسته تقسیم میشوند:
دینام کولر با خازن دائم کار
در این نوع از موتور کولرهای آبی، خازن همیشه در حال کار است و از مدار خارج نمیشود. یکی از مهمترین مزیتهای وجود خازن به طور دائم در مدار کولر، عدم آسیب به دلیل نوسانات برق در این نوع کولرهاست. کولرهای آبی که دینام خازن دائم کار دارند، از 4 سیم پیچ تشکیل شدهاند. با توجه به نوع دور کولر از یک سیم پیچ اصلی، سیم پیچ کمکی و یک خازن استفاده میشود. سیم پیچ کمکی و خازن در این نوع از دینامها به صورت سری قرار گرفتهاند و با توجه به تنظیم سرعت روی دور کند یا دور تند سیم پیچ اصلی مخصوص به آن، وارد مدار شده و خازن از مدار جدا نمیشود.
دینام کولر با سیم پیچ راه انداز
نوع دیگری از دینام کولر آبی نیز وجود دارد که به آن دینام با سیم پیچ راه انداز گفته میشود. در این نوع از دینامها، سیم پیچ راه انداز با سیم پیچ دور تند به شکل موازی با هم روشن میشوند، بعد از اینکه سرعت موتور به 75 درصد سرعت نامی خود رسید، سیم پیچ راه انداز به طور خودکار از مدار خارج میشود.
در این شرایط اگر شما کولر را روی دور کند قرارداده باشید، بعد از رسیدن سرعت موتور کولر به 75 درصد، علاوه بر سیم پیچ راه انداز، سیم پیچ دور تند نیز از مدار خارج شده و جای خود را به سیم پیچ دور کند میدهد.
موتورهای کولری که بر اساس سیم پیچ راه انداز کار میکنند، دارای سه نوع سیم پیچ به شرح زیر هستند:
- سیم پیچ دور کند دارای شش قطب بوده و قادر به تولید سرعت ۱۰۰۰ دور در دقیقه است.
- سیم پیچ دور تند که دارای چهار قطب بوده و قادر به تولید سرعت ۱۵۰۰ دور در دقیقه است.
- سیم پیچی راه انداز که دارای چهار قطب است.
بیشتر بخوانید: سیم پیچی چیست؟ انواع سیم پیچی الکتروموتور
دینام کولر موتوژن
دینام کولر موتوژن یکی از بهترین برندهای موتور کولر آبی در ایران است. موتور کولر موتوژن بازدهی و راندمان بسیار بالایی دارد و شرکت سازنده آنها بیش از نیم قرن است که در ساخت این تجهیزات فعالیت میکند. الکتروموتورهای کولری موتورژن در انواع مختلفی تولید می شود. انواع دینام های تک فار و یا سه فاز، دینامهایی با خارن دائم کار یا دینامهایی با سیم پیچ راه انداز از انواع تولید شده توسط شرکت موتوژن تبریز هستند. همچنین شرکت الکتروموتور الکتروژن نیز یکی دیگر از تولیدکنندگان موتور کولر آبی در ایران است.
تعمیر موتور کولر آبی
دینام کولرآبی از هر نوع و مدل و کارخانهای که باشد، احتمال خرابی آن وجود دارد. اکثر مواقع عدم سرویس درست و به موقع کولر و عدم توجه به سر و صداهای مشکوک، منجر به خرابی دینام کولر میشود. ذکر این نکته ضروری است که تعمیر دینام کولر، امری تخصصی است و باید از یک متخصص در تعمیر دینام کولر کمک بگیرید.
اگر دینام سوخته باشد و یا خرابی آن قابل تعمیر نباشد، تعمیرکار پیشنهاد میکند آن با یک دینام جدید تعویض شود. عدم ایجاد هوای خنک کولر، روشن و خاموش شدن موتور کولر، کار نکردن موتور کولر، صداهای غیر معمول و کار نکردن دور تند موتور معمولاً علائم و نشاندهنده خرابی دینام هستند.
سخن آخر
دینام کولر آبی مهمترین قسمت در کولر آبی است که با نامهای مختلفی از جمله موتور کولر و یا الکتروموتور نیز شناخته میشود. این جز نقش تبدیل انرژی الکتریکی به مکانیکی را برعهده دارد و انرژی مکانیکی لازم برای حرکت دمنده را به وجود میآورد. یکی از بهترین دینامهای کولر ابی در کشور ما، دینام کولر موتوژن است که دارای درجه محافظت IP22 و در انواع خازن دائم کار، سیم پیچ راه انداز، تک فاز پمپ سیرکولاتور، دو سرعته اسپلیت فاز- خازن استارت تولید میشود.
بهترین دینام کولر ایرانی چه برندی دارد؟
موتورهای کولری با برندهای مختلفی در بازار ایران وجود دارد که کیفیت، گارانتی و خدمات پس از فروش برندهای موتوژن و الکتروژن باعث شده این محصولات سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دهند.
موتور کولر قابل تعمیر است؟
بله. اگر دینام اصطلاحاً نیم سوز شده باشد با تعویض سیم پیج و سیم پیچی مجدد تعمیر میشود. تعمیر موتور یک مهارت تخصصی است که توسط افراد متخصص یا گارانتی شرکتهای سازنده آن انجام میشود.
کیانا
۱۴۰۳/۰۶/۱۷سلام خسته نباشین در صورتی که موقع روغن کاری مقدار کمی روغن روی سیم پیچ داخل دینام ریخته بشه اون روغنو با استفاده از چی میشه شست بنزین یا تینر ؟
سام تجهیز
۱۴۰۳/۰۶/۱۹با سلام و عرض ادب
برای پاک کردن روغن از روی سیمپیچ دینام ابتدا مطمئن شوید دینام کاملاً خاموش باشد، سپس برای این منظور میتوانید از حلالهای غیرخورنده و غیرقابل اشتعال استفاده کنید. بهترین گزینه برای این کار اسپری پاک کننده کنتاکت الکتریکی است که به طور خاص برای این نوع کار طراحی شده است. این اسپریها سریع خشک میشوند و به سیمپیچها آسیب نمیزنند.
سید سعید موسوی
۱۴۰۳/۰۵/۱۰موتور کولر ابسال با دینام موتوژن تبریز دارم نیم سوز شد اما هرجا میبرم بخاطر دو خازن بودن نمیتونن سیم پیچشو عوض کنن چرا ایا میشود یا خیر موتور بگیرم