موتورهای الکتریکی یا الکتروموتور را می‌توان یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین تجهیزات در صنایع مختلف دانست؛ کاربرد متنوع و گسترده الکتروموتورها باعث شده که اطمینان از صحت عملکرد و سلامت این تجهیزات از اهمیت زیادی در فرایندهای صنعتی برخوردار باشد. ظاهر سالم الکتروموتور به معنای کارکرد و عملکرد صحیح آن نبوده و این امکان وجود دارد که پس از مدتی الکتروموتور به دلایل مختلف از کار افتاده و روند کار با اختلال مواجه شود. به همین دلیل آگاهی از روش تست الکتروموتور در این شرایط به منظور عیب‌یابی و رفع آن از اهمیت زیادی برخوردار است. با سام تجهیز همراه باشید.
اهمیت آشنایی با نحوه تست الکتروموتور
تست موتور الکتریکی یکی از اقدامات مهمی است که میتواند اطلاعات ارزشمندی در اختیار قرار دهد و با استفاده از آن بتوان از بروز مشکلات جدی و بزرگ‌تر جلوگیری کرد. نکته مهم در مورد روش تست الکتروموتور این است که چه زمانی باید این کار را انجام داد؟ در صورتی که هر یک از موارد زیر را در الکتروموتور مشاهده کردید باید بدون درنگ نسبت به تست آن اقدام کنید:
- راه‌اندازی نشدن الکتروموتور
- کار کردن دستگاه به صورت متناوب
- نوسان زیاد در جریان
مهم‌ترین دلایل از کارافتادگی موتور الکتریکی
از کار افتادن موتور الکتریکی که شرایط را برای استفاده از روش تست الکتروموتور فراهم می‌کند، به دلایل مختلف رخ می‌دهد. از مهم‌ترین دلایل از کار افتادن الکتروموتور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نصب نادرست: منظور از نصب نادرست سطح اتکای ضعیف و در نتیجه وارد شدن نیروهای نادرست به تجهیزات است.
- افزایش ولتاژ شفت: بروز سر و صدای زیاد و همچنین گرم شدن بیش از اندازه یاتاقان‌ها از مهم‌ترین نشانه‌های افزایش ولتاژ شفت است.
- عوامل مؤثر در کیفیت توان: ولتاژ گذرا، اعوجاج هارمونیکی و عدم تعادل ولتاژ از این دسته عوامل هستند که می‌توانند باعث از کار افتادن الکتروموتور شوند.
- عوامل مرتبط با درایوهای فرکانس متغیر: جریان‌های پارازیت، انعکاس یا بازتاب‌ها در سیگنال‌های pwm خروجی درایو، اضافه بار موتور در این دسته از عوامل قرار می‌گیرند.
- عوامل مکانیکی: عدم تعادل شفت، از بین رفتن یاتاقان‌ها، نا هم‌محوری شفت دوار موتور و راستای بار، لغزان بودن و لنگی شفت از عوامل مکانیکی هستند که می‌توانند شرایط از کار افتادن موتور الکتریکی را فراهم کنند.
مراحل و نحوه تست الکتروموتور
در صورتی که هر یک از نشانه‌های از کار افتادن را در موتور الکتریکی مشاهده کردید باید از روش تست الکتروموتور استفاده کنید. دستورالعمل نحوه تست الکتروموتور شامل موارد مختلفی است که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.
بازرسی کلی ظاهری
اولین قدم در روش تست الکتروموتور بازرسی ظاهری آن است؛ برای این کار قسمت‌های مختلف را مشاهده کرده و وجود آسیب در بدنه موتور یا شفت را مورد بررسی قرار دهید. همچنین می‌توانید با قطع اتصال برق موتور را با دست چرخانده و صدای آن را بررسی کنید. در صورتی که شفت راحت نمی‌چرخد این احتمال وجود دارد که یک شیء یا مانع در داخل یاتاقان گیر کرده باشد. عدم کار کردن موتور الکتریکی به مدت طولانی یا قرار گرفتن در محیط‌های مرطوب نیز می‌توان چرخش شفت را با مشکل مواجه کند.
تست منبع تغذیه با استفاده از مولتی متر
مهم‌ترین روش تست الکتروموتور، تست منبع تغذیه آن با استفاده از مولتی‌متر است. این وسیله به تشخیص این موضوع که آیا ولتاژ درستی به موتور اعمال شده یا خیر، کمک می‌کند. ولتاژ صحیح باید در محدوده اعلام شده توسط سازنده که بر روی پلاک موتور درج شده (پلاک خوانی الکتروموتور)، قرار داشته باشد. در صورتی که ولتاژ کمتر از محدوده اعلام شده باشد، موتور راه‌اندازی نمی‌شود که یکی از دلایل آن را می‌توان کوتاه بودن بیش از انداره سیم دانست.
تست مقاومت مدار الکتروموتور
به عنوان یک روش تست الکتروموتور می‌توانید از یک مولتی‌متر به منظور بررسی مقاومت‌های مدار استفاده کرده و وضعیت آن‌ها در مدار را ارزیابی کنید. معمولا در ابتدای کار موتورهای الکتریمی میزان مقاومت در مدار پایین است اما پس از مدتی استفاده و به مرور زمان، وجود برخی از آلودگی‌ها مانند خاک و رطوبت باعث افزایش مقاومت شده و همچنین می‌توانند باعث از بین رفتن عایق و افزایش دمای عملیاتی شوند.
تست مقاومت Megger
یکی دیگر از مواردی که در دستورالعمل نحوه تست الکتروموتور می‌توان به آن اشاره کرد، انجام تست مقاومت Megger است. با استفاده از این تست می‌توان سلامت عایق را بررسی کرده و به این روش اطلاعات مفیدی در مورد عایق موتور به دست آورد. در انواع الکتروموتورها به مرور زمان شاهد افت مقاومت یا تخریب حرارتی عایق‌ها هستیم؛ به همین دلیل انجام آزمایش دوره‌ای بر روی عایق‌ها می‌توان از ایجاد شکست‌هایی مانند شکست عاسق میان سیم‌پیچ مسی و هسته فولادی، شکست عایق میان پیچ‌های انتهایی و شکست عایق روی سطح سیم‌پیچ‌های مسی جلوگیری کرد. یکی از اصلی‌ترین دلایل از کار افتادن موتورهای الکتریکی، خراب شدن عایق است میتواند منجر به پارگی یا سایش قسمت‌های مختلف آن شود.
تست آمپر جریان در موتور الکتریکی
در ادامه آشنایی با بهترین روش تست الکتروموتور به تست آمپر جریان می‌رسیم؛ با استفاده از این روش می‌توان تعیین کرد که برای شروع به کار موتور چه مقدار انرژی از منبع گرفته شده است. این کار نیاز به راه‌اندازی نرم با عملکرد صحیح موتور الکتریکی را مشخص می‌کند. در این روش می‌توان آمپر بارهای کامل را بررسی کرده و میزان آن را با میزان درج شده بر روی پلاک موتور مقایسه کرد. در صورتی که اختلاف بیشتر از محدوده طبیعی باشد به احتمال زیاد موتور دچار مشکل شده است.
ارزیابی عملکرد سیستم
یکی از گزینه‌هایی که در دستورالعمل نحوه تست الکتروموتور باید به آن اشاره کرد، ارزیابی عملکرد سیستم با اندازه‌گیری کمیت‌هایی مانند گشتاور، راندمان، سرعت و توان است. اندازه‌گیری این پارامترها کمک می‌کند که بتوان هرگونه شرایط اضافه‌بار را تشخیص داد. برای استفاده از این روش می‌توان از یک آنالایزر کیفیت کمک گرفت که می‌توان شکل موج جریان و ولتاژ را اندازه‌گیری کرده و میزان بدست آمده را با مقدار اسمی مقایسه کند.
بررسی فن موتور الکتریکی
بررسی فن در موتورهای الکتریکی یکی از مهم‌ترین مراحل در دستورالعمل نحوه تست الکتروموتور است که تأکید زیادی بر آن وجود دارد. کاهش دمای الکتروموتور با استفاده از فن باعث می‌شود که امکان عملکرد صحیح آن برای مدت زمان طولانی‌تر فراهم شود. عوامل مانند گرد و غبار یا اشیای خارجی ممکن است باعث جلوگیری از چرخش فن شوند که نتیجه آن کاهش جریان هوا و افزایش دما در داخل موتور است.
شما می‌توانید برای خرید الکتروموتور در توان و قدرت مورد نظرتان با سام تجهیز در ارتباط باشید. برای استعلام قیمت الکتروموتور و قیمت گیربکس صنعتی از سام تجهیز با شماره تلفن‌های 66268920 و 66278904 تماس بگیرید.
چک کردن سیم‌پیچ الکتروموتور
سیم‌پیچ موتور الکتریکی از مهم‌ترین قسمت‌های آن محسوب می‌شود که چک کردن به عنوان بهترین روش تست الکتروموتور به حساب می‌آید. برای بررسی سیم‌پیچ باید به موارد زیر توجه شود:
- باز نبودن مدار سیم‌پیچ‌ها
- وجود تیرگی در برخی نقاط سیم‌پیچ (نشان از سوخته بودن سیم‌پیچ دارد)
- بررسی اتصال کوتاه سیم‌پیچ
- بررسی نفوذ آلودگی و گرد و غبار به داخل سیم‌پیچ که میتواند منجر به اختلال عملکرد آن شود.
سخن آخر
موتورهای الکتریکی یا الکتروموتور جزو مهم‌ترین قطعات الکترومکانیکی محسوب می‌شوند که می‌توانند انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل کنند. همین ویژگی باعث شده که این موتورها به یکی از کاربردی‌ترین قطعات و تجهیزات در صنایع مختلف تبدیل شوند. فعالیت مداوم پس از مدتی میتواند منجر به اختلال در عملکرد یا از کار افتادن این موتورها شود؛ دلایل متعددی برای از کار افتادن موتور الکتریکی وجود دارد اما نکته مهم در این شرایط آگاهی از بهترین روش تست الکتروموتور و بررسی قسمت‌های مختلف آن به منظور عیب‌یابی و جلوگیری از صدمات جدی‌تر و بیشتر است (صدای ناهنجار الکتروموتور نشانه چیست؟).
