در هنگام نصب و راهاندازی اینورتر یا درایو فرکانس متغیر باید مشخصات و دستورالعملهای سازنده موجود در دفترچه راهنمای محصول را رعایت کرد. قبل از شروع فعالیت مربوطه، دستورالعمل VFD سازندگان را بهدقت مطالعه کرده و دستورالعملهای ایمنی را رعایت کنید. ایمنی اینورتر درایو فرکانسی بسیار مهم است و باید در درجه اولویت بالایی قرار داده شود. در این مقاله میخواهیم راجع به ایمنی اینورتر فرکانسی به بحث و گفتگو بنشینیم و به طور تخصصی به توصیه های ایمنی استفاده از اینورتر درایو بپردازیم. تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
اینورتر درایو یا اینورتر فرکانس متغیر
VFDها اجزای محرک الکتریکی هستند که برای نصب در کارخانهها یا کارگاههای صنعتی در نظر گرفته شدهاند. اینورتر فرکانسی که با نام درایو فرکانس متغیر، درایو AC، درایو ولتاژ متغیر و معکوسدهنده نیز شناخته میشود، برای کنترل سرعت چرخش، جهت چرخش و گشتاور موتور القایی AC مورد استفاده قرار میگیرد.
به کمک یک اینورتر درایو فرکانسی، موتور به آرامی و در جهت دلخواه استارت خورده و با شتابی مشخص و قابلکنترل، به سرعت و گشتاور مورد نظر میرسد. درایوهای فرکانس متغیر همراه الکتروموتور سه فاز کاربرد بسیار گستردهای در صنعت دارد (راهنمای خرید الکتروموتور از سام تجهیز).
ایمنی اینورتر فرکانس متغیر بسیار مهم است، تا جایی که راهاندازی و شروع به کار اینورتر فرکانسی زمانی مجاز و مورد تأیید است که دستگاه با الزامات دستورالعمل ماشینآلات EC 2006/42/EEC و EN 60204 مطابقت داشته باشد.
اطلاعات فنی، مشخصات اتصالات و اطلاعات مربوط به شرایط محیطی بر روی پلاک روی بدنه درج شده است و لازمالاجرا هستند. هرکسی که قصد استفاده از درایو فرکانس متغیر را دارد، باید قبل از شروع کار، دستورالعملهای ایمنی را بهدقت مطالعه کرده و درک درستی از ایمنی اینورتر فرکانسی داشته باشد.
بیشتر بخوانید: درایو فرکانس متغیر یا اینورتر درایو چطور کار میکند؟
توصیههای ایمنی اینورتر فرکانسی
مدار DC-link اینورتر فرکانسی در حین کار شارژ میشود، یعنی در هنگام کار با دستگاه، همواره خطر تماس با ولتاژ بالا وجود دارد. همچنین VFDها برای کنترل قطعات متحرک استفاده میشوند و ممکن است در حین کار داغ شوند.
هرگونه برداشتن غیرمجاز پوششهای ضروری درایو فرکانس متغیر، استفاده نادرست، نصب یا عملکرد اشتباه ممکن است منجر به صدمات جدی به جان و سلامت اپراتور یا آسیب مادی بالا شود. برای جلوگیری از چنین صدمات یا آسیبهایی، فقط کارکنان فنی واجد شرایط میتوانند عملیات حملونقل، نصب، راهاندازی یا تعمیر و نگهداری مورد نیاز را انجام دهند.
استانداردهای EN 50178، IEC 60364 (Cenelec HD 384 یا DIN VDE 0100)، IEC 60664-1 (Cenelec HD 625 یا VDE 0110-1) و همچنین مقررات ملی لازمالاجرا در جهت ایمنی اینورتر فرکانسی باید رعایت شوند.کارکنان واجد شرایط به کسانی اطلاق میشود که با نصب، مونتاژ، راهاندازی و بهرهبرداری VFD و همچنین خطرات احتمالی بهخوبی آشنا شده، آموزشهای لازم را گذرانده و صلاحیت انجام این کار را داشته باشد.
برای رعایت ایمنی اینورتر فرکانسی، افرادی که با عملکرد VFD آشنا نیستند و کودکان نباید به درایو فرکانس متغیر دسترسی داشته باشند.
حملونقل و ندگهداری در انبار
VFDها باید به روشی مناسب حمل و نگهداری شوند. در طول حملونقل و ذخیرهسازی، درایوهای فرکانس متغیر باید در بستهبندی اصلی خود جای داده شوند. VFDها را فقط میتوان در اتاقهای خشکی که در برابر نفوذ گردوغبار و رطوبت محافظت شدهاند نگهداری کرد.
شرایط حملونقل و نگهداری اینورتر فرکانس متغیر را طبق استانداردهای EN 60721-3-1 برای نگهداری و EN 60721-3-2 برای حملونقل و برچسب شرکت سازنده روی بستهبندی فراهم کنید. به این نکته دقت کنید که مدت زمان انبار کردن اینورتر بدون اتصال به ولتاژ اسمی مجاز، ممکن است کمتر از یک سال باشد.
جابجایی و نصب
اجزای آسیبدیده یا از بین رفته برای رعایت ایمنی اینورتر و ایمنی اپراتورها، نباید به کار گرفته شوند. VFDها باید مطابق با دستورالعملها و استانداردهای اجرایی استفاده شوند. این دستگاهها باید با دقت هندل شده و در برابر استرس مکانیکی محافظت شوند.
هیچکدام از اجزای اینورتر را خم یا فاصله جداسازی درایوها را تغییر ندهید. به قطعات الکترونیکی و کنتاکتها دست نزنید. درایوهای فرکانس متغیر مجهز به قطعاتی هستند که به انرژی الکترواستاتیک حساس بوده و در صورت استفاده نادرست آسیب میبینند.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید و انتخاب اینورتر درایو
تأسیسات برقی
قبل از هرگونه شروع به کار، مونتاژ یا اتصال، VFD را تخلیه الکتریکی کرده و به پایانهها دست نزنید زیرا ممکن است خازنها همچنان شارژ باشند. از اطلاعات مندرج در دستورالعملهای عملیاتی و روی برچسب VFD پیروی کنید. قوانینی که باید در هنگام برقدار کردن دستگاه رعایت کنید به شرح زیر است:
- دستگاه را بهطور کامل تخلیه الکتریکی کنید. با اندازهگیری توسط دستگاه تستر ولتاژ، اطمینان حاصل کنید که هیچ ولتاژی در دستگاه وجود ندارد
- شرایط اتصال مجدد و برقدار شدن دستگاه را از بین ببرید
- اتصال مجدد باید توسط افراد واجد شرایط انجام شود
- هادیهای اتصال به زمین و اتصال کوتاه دستگاه را بررسی کنید
- کابلهای متصل به VFDها را با تستهای عایق ولتاژ بالا، مورد آزمایش قرار دهید
پس از قطع و وصل شدن برق و منبع تغذیه، اگر عملکرد شروع خودکار فعال شود، ممکن است موتور بهطور غیرمنتظره و کنترلنشده روشن شود. اگر کارکنان در معرض خطر جانی و فیزیکی قرار دارند، باید با استفاده از مدارهای خارجی، از راهاندازی مجدد موتور جلوگیری شود.
سخن پایانی
برای ایمنی اینورتر فرکانسی، هنگام کار با VFD، از مقررات مربوط به پیشگیری از حوادث، استانداردهای لازمالاجرا، استانداردهای حاکم بر کار و سیستمهای دارای ولتاژ خطرناک مانند EN 50178، دستورالعملهای نصب تجهیزات الکتریکی، مکانیکی و سایر دستورالعملهای ملی پیروی کنید. دستورالعملهای نصب برقی که در دفترچه راهنمای کاربر ارائه شده است را رعایت کنید. مسئولیت رعایت و بررسی مقادیر حدی استاندارد محصول EMC EN 61800-3 برای مکانیسمهای محرک الکتریکی با سرعت متغیر برعهده سازنده کارخانه یا ماشین صنعتی است. به طور کلی تقریبا توصیه های ایمنی استفاده از اینورتر درایو شامل تمامی موارد ذکر شده است.
روی پلاک اینورتر درایو چه اطلاعاتی نوشته شده است؟
مشخصات و اطلاعات فنی و همچنین اطلاعات مربوط به شرایط محیطی روی پلاک اینورتر درج شده است که این پلاک بر روی بدنه نصب شده است و لازمالاجرا هستند.
چه کسانی می توانند با اینورتر درایو صنعتی کار کنند؟
به دلیل رعایت ایمنی اینورتر فرکانسی، افرادی که با عملکرد VFD آشنا نیستند و آموزشهای لازم را ندیدهاند و همچنین (مثل همه تجهیزات صنعتی) کودکان نباید به درایو فرکانس متغیر دسترسی داشته باشند.
مدت زمان نگهداری اینورتر در انبار بدون اتصال به ولتاژ اسمی چقدر است؟
این موضوع بسته به شرکت سازنده و استانداردهای آن متفاوت است و در دفترچه راهنمای محصول به آن اشاره شده است اما ممکن است مدت زمان انبار کردن اینورتر بدون اتصال به ولتاژ اسمی مجاز، کمتر از یک سال باشد.
چرا با وصل کردن اینورتر درایو به برق، موتور به صورت کنترل نشده و ناگهانی روش میشود؟
پس از قطع و وصل شدن برق، در صورتی که عملکرد شروع خودکار به دلیل قطع و وصل شدن برق فعال شود، ممکن است موتور به صورت غیرمنتظره روشن شود که به دلیل مسائل ایمنی باید از راهاندازی مجدد موتور با استفاده از مدارهای خارجی جلوگیری به عمل آورد.
