بالابر ساختمانی یا بالابر کارگاهی و یا وینچ ساختمانی یکی از تجهیزاتی است که برای ساختمان‌های در حال ساخت و بازسازی استفاده می‌شود. همچنین در بسیاری از فروشگاه‌ها، معادلن، انبارها، اسکله‌ها و برای تخلیه و بارگیری در کامیون‌ها از بالابر استفاده می‌شود. این دستگاه می‌تواند بارهایی که حمل آن‌ها از پله دشوار است و یا بالا بردن آن‌ها با آسانسور فشار زیادی به آن وارد می‌کند، مورد استفاده قرار گیرد. اما یک بالابر ساختمانی چگونه کار می‌کند؟ از چه قطعاتی تشکیل شده است و در چه جاهایی می‌توان از آن استفاده کرد. با ما همراه باشید تا به شما پاسخ دهیم.
بالابر ساختمانی چیست؟
وینچ ساختمانی به منظور حمل مصالح ساختمانی و یا سایر دستگاه‌ها و تجهیزات استفاده می‌شود و ظرفیت آن بین 300 کیلوگرم تا 3 تن است. برای اینکه میزان ارتفاع بالابر افزایش پیدا کند، تنها یک سیم بکسل به آن اضافه می‌شود. در این دستگاه یک قرقره معمولی قرار دارد که از آن برای جمع کردن سیم بکسل استفاده می‌شود. این قطعه قادر است یک سیم 35 متری را به راحتی دور خود جمع کند. اگر طول سیم بکسل بیشتر از این مقدار باشد، باید از قرقره بزرگتری استفاده کنید.
در دستگاه بالابر مصالح ساختمانی دو قطعه دیگری به نام خرپا و استراکچر نیز وجود دارد که برای افزایش قدرت دستگاه، می‌توانید آن‌ها را تغییر دهید.
انواع بالابر شامل بالابر ساختمانی، مصالح ساختمانی، فروشگاهی (برای حمل کالا)، بالابر صنعتی (جرثقیل صنعتی) و بالابر کارگاهی است.
تفاوت این بالابرها در میزان نیروی موتور دستگاه است و مدل قرقره، شاسی، اندازه سیم بکسل و زیرپایی در آن‌ها با همدیگر متفاوت است. اما همه این بالابرها در نحوه عملکرد (بالا بردن و پایین آوردن اجسام سنگین) به یک شکل عمل می‌کنند. برای مثال در بالابرهای ساختمانی از الکتروموتور سه فاز استفاده می‌شود و گیربکس قدرتمندتری دارند.
کاربردهای بالابر ساختمانی چیست؟
برای ساختمان‌هایی که در حال احداث هستند و یا قصد بازسازی آن‌ها را دارید، این دستگاه می‌تواند به انتقال مصالح و بارهای سنگین کمک زیادی کند. برای بالا بردن بتن، پروفیل و یا هر مصالح دیگری که باید به طبقات بالای ساختمان فرستاده شود، یک بالابر به افزایش سرعت ساخت و ساز کمک زیادی می‌کند. از سوی دیگر به جای استخدام نیروی انسانی برای حمل تجهیزات و مصالح به طبقات بالا، با کمک این دستگاه می‌تواند میزان هزینه‌های دستمزد را کاهش دهید.
از سوی دیگر استفاده از وینچ ساختمان به دلیل درگیر نبودن نیروی انسانی، احتمال بروز حادثه بسیار کم است و حتی به صفر می‌رسد. از این دستگاه می‌توان برای جابجا کردن هر نوع مصالح و تجهیزات بین طبقات استفاده کرد.
مشخصات بالابرهای ساختمانی خوب
اگر قصد تهیه یک بالابر ساختمانی یا کارگاهی را داشته باشید، باید چند ویژگی مهم آن را در نظر داشته باشید:
- داشتن سیم بکسل متناسب با وزن بالابر
- داشتن پایه و ریل مقاوم با ضریب امنیتی بالا
- داشتن قطعات باکیفیت
- داشتن الکترو موتور قدرتمند
بیشتر بخوانید: گیربکس صنعتی چیست؟
قطعات و اجزا بالابر ساختمانی
یک بالابر ساختمانی از قطعات و اجزاء مختلفی تشکیل شده است که عبارتند از:
الکتروموتور بالابر
مهم‌ترین و اصلی‌ترین قطعه در این دستگاه، الکتروموتور است که باید نیروی الکتریکی را به نیروی چرخشی یا دورانی تبدیل کند. در واقع این موتور بالابر ساختمانی که می‌تواند با کمک برق، سیستم را به حرکت درآورد. این قطعه می‌تواند به دو شکل تک فاز یا سه فاز باشد. از الکتروموتورهای تک فاز برای بالابرهای فروشگاهی و سبک استفاده می‌شود. در حالی که برای یک بالابر صنعتی و ساختمانی از الکتروموتورهای سه فاز استفاده می‌کنند.
زمان خرید الکتروموتور این دستگاه باید به میزان وزنی که باید حمل کند و ارتفاعی که باید در آنجا نصب شود، توجه داشته باشید.
گیربکس بالابر مصالح ساختمانی
برای اینکه بالابر بتواند دور الکتروموتور را به قدرت تبدیل کند، در آن از گیربکس استفاده می‌شود. این قطعه کاهنده و مبدل میزان دور و بالا برنده نیروی خارجی در دستگاه بالابر هستند. کیفیت و جنس این قطعه بر روی میزان توان بالابر در جابجا کردن مصالح ساختمانی تاثیر زیادی دارد. گیربکس از نوع حلزونی است تا زمانی که الکتروموتور از کار افتاد و یا برق قطع شد، گیربکس قفل شود و در همان حالت باقی بماند. با این عملکرد، از بروز حادثه و سقوط بالابر جلوگیری می‌شود.
قرقره بالابرهای مصالح ساختمانی
وینچ یا قرقره برای جمع کردن سیم بکسل کاربرد دارد تا از تاب خوردن و پیچش آن جلوگیری شود. آلیاژی که برای تهیه قرقره استفاده می‌شود، از جنس فولاد است تا میزان مقاومت این قطعه برای جمع کردن سیم بکسل را بالا ببرد. قرقره بالابرهای ساختمانی می‌تواند یک سیم تا 40 متر را به راحتی جمع کند. البته برای ساختمان‌های بلند و برج‌ها می‌توان قرقره قدرتمندتری را روی دستگاه نصب کرد تا توان جمع کرد سیم بزرگتر را داشته باشد.
سیم بکسل بالابر
این قطعه در واقع همان طناب فولادی است که از چندین کابل مقاوم ساخته شده است. این کابل‌ها به یکدیگر پیچیده شده‌اند تا میزان مقاومت سیم بکسل را بالا ببرد. در تمامی بالابرها اعم از فروشگاهی، صنعتی و ساختمانی، سیم بکسل یک قطعه مهم محسوب می‌شود که طول آن، ارتفاع بالا رفتن بالابر را مشخص می‌کند. برای مثال یک سیم بکسل استاندارد 20 متر تا 10 متر بالابر را بالا می‌برد. شما می‌توانید با توجه به طبقات ساختمان، طول این سیم بکسل را بیشتر کنید.
بیشتر بخوانید: نحوه نصب و تغییر ضربه موتور ویبره
جعبه بالابر مصالح
یکی دیگر از قطعات مهم در این دستگاه، جعبه است که تمامی تجهیزات دستگاه روی آن قرار می‌گیرد. از جمله این تجهیزات باید به قرقره، سیم بکسل، گیربکس و الکتروموتور اشاره کنیم که به شکل ریلی روی جعبه قرار گرفته‌اند و به راحتی می‌توانید آن‌ها را جابجا کنید.
باکت بالابر ساختمانی
جهت حمل مصالح از قبیل شن، ماسه، گونی های سیمان و …. از باکت بالابر استفاده می گردد. باکت ها در ظرفیت های مختلف با توجه به نیروی قابل حمل توسط بالابر ساخته می شوند.
پایه‌های بالابر
برای اینکه بتوانید بالابر را روی زمین قرار دهید، به پایه نیاز دارد. این قسمت از دستگاه با استفاده از نبشی یا لوله‌های گازی با مقاومت بالا تهیه می‌شود. هر دستگاه بالابر دو پایه دارد تا بدون لرزش روی زمین قرار بگیرد.
ریل بالابر دستگاه
ریل بر روی دستگاه قرار می‌گیرد و سپس جعبه بر روی آن نصب می‌شود. این کار جابجایی جعبه آسانتر می‌شود. قسمت انتهای ریل نیز باید بسته باشد تا جعبه از داخل آن بیرون نرود.
نکات ایمنی در استفاده از بالابر ساختمانی
برای اینکه بتوانید از بالابر ساختمانی به شکل درست استفاده کنید و باعث بروز حادثه نشود، توجه به چند نکته ضرورت دارد:
- – باید ابتدا دستگاه را در محل مورد نظر قرار دهید و پایه‌های آن را با استفاده از وزنه، سنگین کنید. با این کار از سقوط و کنده شدن بالابر در زمان کار جلوگیری می‌شود.
- از این دستگاه باید فقط برای حمل تجهیزات و مصالح ساختمانی استفاده شود و برای حمل افراد مناسب نیست.
- در شرایط آب و هوایی طوفانی نباید از آن استفاده کنید. زیرا باعث برهم خوردن تعادل بالابر شده و سقوط و حادثه را در پی دارد.
- برای بالا بردن تیرآهن و میلگرد باید حتما بسته‌بندی شده باشند تا باعث سقوط و بروز حادثه نشود.
- میزان باری که روی دستگاه سوار می‌شود، باید با توجه به ظرفیت و توان آن باشد.
کلام آخر
بالابر ساختمانی از جمله دستگاه‌هایی که می‌تواند سرعت ساخت و ساز یا تخریب را بالا ببرد. از سوی دیگر برای کاهش هزینه و یا جلوگیری از حوادث این دستگاه کاربرد دارد. امیدواریم آنچه در این مطلب گفته شد مورد توجه شما قرار گرفته باشد.
