کاتر آسفالت بر – دستگاه بتن بر

کاتر آسفالت بر یا دستگاه برش آسفالت که گاهی به نام‌های دیگری مانند کاتر بتن یا دستگاه برش بتن نیز از آن یاد می‌شود ابزار قدرتمندی است که به منظور برش مواد جامد و سخت نظیر بتن، آسفالت، موزاییک، سنگ و آجر به کار می‌رود. ساختار جمع و جور و محکم و همچنین راحتی استفاده از آن‌ها، این ابزارهای برش را به یک ابزار اساسی و ضروری برای پیمانکاران ساختمانی و راه‌سازی در کارهای عمرانی، تعمیر و نگهداری جاده‌ها و نصب لوله‌ها در زیر جاده‌ها تبدیل کرده است و به همین دلیل به طور گسترده ای از کاتر بتن بر در صنعت ساخت و ساز و راهسازی استفاده می شود.

کاربرد دستگاه کاتر آسفالت بر

مهمترین کاربرد و موارد استفاده از دستگاه کاتر بتن بر شامل موارد ذیل می‌باشد:

• برش بتن و آسفالت جهت کارگذاشتن لوله و کابل
• برش آسفالت جهت لکه گیری و ترمیم معابر و جاده‌ها
• برش سنگ، آجر، موزاییک، سرامیک و کاشی در عملیات‌های عمرانی و ساخت وساز

انواع کاتر آسفالت بر

انواع مختلفی از کاتر آسفالت بر وجود دارند. از مدل کوچک دستی آن گرفته تا مدل دستی برقی و همچنین مدل بزرگ برقی با امکان پیاده روی پشت آن (هدایت از پشت) و مدل‌های دیگر. همچنین توجه به این نکته ضروری است که بسته به کاربرد آن‌ها نوع تیغه دستگاه متفاوت خواهد بود. در حقیقت برای برش آسفالت یا بتون می‌توان از یک دستگاه استفاده کرد که تفاوت آن در نوع تیغه بسته شده روی دستگاه است.

موتور محرکه کاتر آسفالت بر

از نظر تامین نیروی موتور محرک، دستگاه کاتر آسفالت بر یا کاتر بتن انواع مختلفی دارد:

• بنزینی
• گازی
• گازوئیلی (دیزل)
• الکتریسیته (برقی)
• فشار هوا (بادی)
• فشار هیدرولیک (نیروی محرکه آب)

آسفالت بر با موتور بنزینی رایج‌ترین مدل مورد استفاده در ایران است. موتورهای با برند هوندا (HONDA) و راتو (RATO) و لانسین (LONCIN) از جمله با کیفیت‌ترین موتورهای بزینی موجود در بازار هستند که روی شاسی‌های تولید ایتالیا، ایران، چین یا سنگاپور قرار می‌گیرند.

تیغه برش دستگاه کاتر آسفالت بر

تیغه های مورد استفاده در دستگاه‌های کاتر آسفالت بر بسته به مدل و کاربرد به طور معمول با قطر 9 یا 12 اینچ (205 یا 230 میلیمتر) طراحی شده‌اند. دو نوع تیغه برای کاتر بتن بر وجود دارد: تیغه الماسه یا تیغه ساینده. تیغه مورد استفاده در کاتر بتن بر برای برش بتن، آسفالت، سنگ و غیره (تیغه بتن بر و تیغه آسفالت بر) اغلب تیغه های الماسی هستند. تیغه های ساینده نیز می‌توانند جهت برش سنگ و فولاد استفاده شود. به دلیل اصطکاک قابل توجهی که در هنگام برش مواد سخت مانند بتن ایجاد می‌شود، معمولاً نیاز به خنک کردن تیغه ها برای افزایش دوام و طول عمر آن‌ها و کاهش گرد و غبار است.

انتخاب تیغه مناسب

انتخاب یک تیغه الماسه مناسب برای دستگاه کاتر برش آسفالت اولین شرط لازم برای انجام یک برش کاری خوب است. علاوه بر بعضی فاکتورهای اساسی مانند قطر تیغه الماسه، اندازه تیغه الماسه و همچنین کیفیت تیغه الماسه، فاکتورهای مهم دیگری نیز برای انتخاب یک تیغه الماسه کاتر برش آسفالت مناسب وجود دارند که باید مورد توجه قرار گیرد:

– داشتن انطباق بین ویژگی‌های تیغه الماس و نوع بتن / آسفالت. به عنوان مثال، برخی از بتن‌ها در خود دارای میله‌های فولادی هستند (بتون مسلح) و برخی از آنها چنین میله‌هایی را ندارند. برخی از سنگ‌های بتنی سنگریزه‌ها هستند و برخی دیگر، سنگ‌های خرد شده نیز می‌باشند. زمان کیورینگ در برخی از بتن‌ها طولانی (بتن عمل آوری شده)، و در بعضی دیگر کوتاه (بتن سبز) است. در همه این حالات تیغه کاتر برش آسفالت باید طراحی متناسب با این بتن و آسفالت‌ها را داشته باشد.

– برش مرطوب یا خشک. اگرچه تیغه های الماسه کاتر برش آسفالت برای بتن معمولا با لیزر جوش داده شده است، اما آن‌ها به طور معمول برای برش خیس (مرطوب) طراحی شده‌اند، زیرا بتنی که باید مورد برش واقع شود اغلب بسیار سخت یا ساینده است. بنابراین اگر تیغه های الماسه بدون آب (رطوبت) کافی استفاده شوند، ممکن است قطعه الماسه بشکند یا هسته فولادی زیر آن شکسته شده و باعث پرتاب قطعه الماسه که ممکن است به اپراتور یا افراد نزدیک دستگاه آسیب برساند. اگر مجبور هستید به دلایلی برش خشکی را انجام دهید (به عنوان مثال، منبع آب در نزدیکی محل کار شما وجود ندارد)، می‌توانید تیغه های الماسه تیزتری را انتخاب کنید. برش خشک باید متناوب و کم عمق باشد. می توانید با اجرای چند مرحله برش‌های کم عمق به صورت متناوب، یک برش عمیق را به دست آورید. این کار به منظور سرد نگه داشتن تیغه الماس انجام می‌شود.

– برش سریع‌تر یا طول عمر بیشتر. ابتدا باید میزان برش اولیه تیغه الماسه را اندازه گیری کرد. بر این اساس، یک تیغه الماسه که دارای سرعت برش سریع‌تر یا عمر طولانی‌تر است قابل انتخاب است.

– قدرت خروجی دستگاه کاتر برش آسفالت بر. اگر دستگاه کاتر برش بتن دارای قدرت خروجی بالا باشد، هنگام برش به الماس موجود بر روی تیغه ضربه بیشتری وارد می‌شود. در این مورد، مقاومت الماس تیغه الماسه باید بالاتر بوده، یا قطعه متصل به آن آن باید سخت‌تر باشد. اما در حالتی که کاتر برش آسفالت دارای قدرت خروجی پایین‌تر باشد، مقاومت تیغه الماسه باید پایین‌تر بوده یا قطعه مصتل به آن نرم‌تر باشد تا تیغ تیزتر شود و سرعت برش مورد نیاز را تضمین کند.

 روش استفاده و برش آسفالت و بتن با دستگاه کاتر آسفالت بر

لازمه آموختن چگونگی برش آسفالت، درک سه مرحله اساسی و استفاده از یک کاتر برش بتن مناسب است. بسته به این که شما در حال تعمیر یک بخش یا در حال از بین بردن بخش آسیب دیده باشید، مراحل برش آسفالت به شرح زیر است:

گام اول: پاکسازی و جارو کردن؛ ابتدا رعایت ایمنی ضروری است، پس محلی که قرار است روی آن کار برش  را انجام دهید جارو کنید تا از آلودگی ها پاک شود، در این صورت کاتر شما به سنگریزه‌ها و سنگ‌ها برخورد نمی‌کند.

گام دوم: علامت‌گذاری خطوط برش؛ شما نیاز به برش دارید در جایی که پیاده رو هنوز در وضعیت خوبی قرار داشته باشد. به عبارت دیگر، فقط منطقه آسیب دیده را برش ندهید؛ و کمی آن را بزرگتر کنید تا لبه های خوبی داشته باشید. اطمینان حاصل کنید که لبه ها را به صورت مربع قرار دهید، زیرا این کار باعث می شود تا تعمیرات بهتر و طولانی تری نسبت به قطعه دایره ای شکل داشته باشید. علامت گذاری را با یک خط گچ انجام دهید، و سپس خط گچ را با یک پیچ گوشتی قدیمی و یک چکش بچرخانید تا در هنگام بریدن آسفالت، به تیغه یک مسیر مشخص بدهید.

گام سوم: برش ها؛ عمق تیغه خود را به اندازه ضخامت سنگ فرش تنظیم کند (با حفر کردن در لبه پیاده رو می توانید چک کنید که ضخامت آن چقدر است). اولین برش مستقیم خود را انجام دهید، سپس کمی دست نگاه دارید، و بعد تیغه را بالا بیاورید و به موقعیت بعدی برسانید. نکته مهم در برش آسفالت یا بتن این که هرگز نباید هنگامی که تیغه در حال برش است، دستگاه کاتر را بچرخانید با تیغه را بشویید.

در ویدیوی زیر یک دستگاه برش آسفالت نمایش داده شده است.

زمان صحیح برش بتن با دستگاه کاتر برش بتن

اگر سطح مورد نظر به تازگی بتن شده باشد، می توان در حالی که بتن هنوز سبز است (یعنی حدود 1 تا 2 ساعت پس از اتمام کار) اقدام به برش آن کرد. یا اینکه در روز بعد، وقتی که بتن کاملاً سخت شده است بتن را برش داد. زمان برش نیز یکی از عوامل انتخاب نوع تیغه برش است.
بعضی از پیمانکاران بتنی ترجیح می‌دهند بتن را در حالی که هنوز سبز است برش دهند زیرا این کار باعث به حداقل رساندن احتمال ایجاد ترک خوردگی تصادفی می‌شود (به خصوص در آب و هوای گرم که رطوبت سریع جذب بتن می شود) و می‌توان با عمق کم (یک اینچ یا کمتر) برش را انجام داد. با این حال، بتن سبز نرم‌تر و ساینده‌تر از بتن مشابه در حالت عمل‌آوری شده خواهد بود. این به این دلیل است که شن و ماسه در مخلوط هنوز به ملات اضافه نشده و به عنوان ساینده عمل می‌کند. تولیدکنندگان تیغه، تیغه های الماسه سخت را بطور خاص برای برش بتن سبز ارائه می دهند.

نکات ایمنی و کنترل گرد و غبار در هنگام کار با کاتر برش آسفالت

سنگ‌ها، سنگریزه‌ها، شن و خاک رس می‌توانند مقادیر زیادی سیلیس کریستالی را شامل شوند که برش این مواد باعث ایجاد گرد و غبار معلق در هوا می‌شود که حاوی ذرات سیلیس کریستالی (RCS) بوده و بسیار هم قابل انفجار است. این ذرات خیلی ریز و کوچک هستند و به همین دلیل همیشه نمی‌توانید گرد و غبار RCS را در نور طبیعی مشاهده کنید.
اثرات شدید سلامتی، مانند سرطان ریه یا سیلیکوز، می‌تواند از عوارض قرار گرفتن در معرض RCS باشد. چراکه ذرات RCS به راحتی می توانند به ریه ها نفوذ کنند.

راه‌های کاهش یا کنترل گرد و غبار حاصل از برش با دستگاه کاتر برش آسفالت عبارتند از:
– برش مرطوب با تامین آب مناسب.
– استفاده از تیغه الماسه به جای تیغه ساینده برای برش در صورت امکان. تیغه های الماسه به طور معمول خیلی سریع‌تر از تیغه های ساینده برش می‌دهند و نیاز به آب کمتری دارند.
– دستگاه کاتر برش بتن یک سیستم تهویه داخلی (LEV) دارد که می تواند بیشتر گرد و غبار تولید شده در طول عملیات برش را جذب کند.
– هنگام کار با کاتر برش بتن، اپراتور باید همیشه از تجهیزات حفاظتی شخصی (PPE) استفاده کند.

احتمال وقوع خطرات دیگر نیز در طول فرآیند برش با کاتر برش آسفالت وجود دارد که هم اپراتور دستگاه و هم افراد نزدیک به محل عملیات باید به آن‌ها توجه داشته باشند. صدای زیاد، ارتعاش، پرتاب اجسام، برق گرفتگی و ایجاد حریق هنگام سوخت‌گیری از جمله این خطرات احتمالی است.